Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowadowydaniawłoskiegozroku1986
Wzwiązkuzpojęciemhistoriizdajesięobecniepojawiaćsześć
rodzajówproblemów:
1)Jakistosunekzachodzipomiędzyhistoriąprzeżytą,historią
finaturalnąn,jeśliniefiobiektywnąn,społeczeństwludzkichinauko-
wymwysiłkiemczynionym,abyjąopisać,objąćmyśląiwytłuma-
czyćtęewolucję,czylihistoriąjakonauką?Rozróżnienietopozwo-
liłozaistniećzwłaszczaniejednoznacznejdyscyplinie:filozofii
historii.OdpoczątkuXXwieku,aprzedewszystkimodjakichś
dwudziestulat,rozwijasięgałąŹnaukhistorycznychbadającaich
ewolucjęwewnątrzogólnegobieguhistorii:historiografiaalbo
historiahistorii.
2)Jakiesązwiązkihistoriizczasem,ztrwaniem,czychodzioczas
finaturalnynicyklicznyobjawiającysięwklimacieiporachroku,czy
teżoczasprzeżywanyiwsposóbnaturalnydostrzeganyprzezjed-
nostkiispołeczności?Zjednejstrony,abyoswoićczasnaturalny,
najróżniejszespołeczeństwaikulturywynalazłypodstawowenarzę-
dziebędącetakżeniezwykleistotnymŹródłemdanychhistorycznych:
kalendarz.Zdrugiejstronydzisiejsihistorycycorazbardziejintere-
sująsięzwiązkamipomiędzyhistoriąipamięcią.
3)Dialektykahistoriizdajesięstreszczaćwpostaciprzeciwstaw-
nejparyalbodialoguprowadzonegoprzezprzeszłość/teraŹniejszość
(i/alboteraŹniejszość/przeszłość).Przeciwstawienietozzasadynie
jestneutralne,alezakładaalbowyrażapewiensystemwartościujący,
jaknaprzykładwprzeciwstawnychparachdawny/nowoczesny,po-
stęp/reakcja.OdstarożytnościażpowiekXVIIIwokółpojęciade-
kadencji,postępującegoupadkurozwinęłasiępesymistycznawizja
historii,którawXXwiekuznalazławyrazwniektórychjejideolo-
giach.Wrazzoświeceniem,przeciwnie,umocniłasięoptymistycz-
nawizjahistorii,opartanaideipostępu,którawdrugiejpołowie
31
