Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy

Magdalena Pastuchowa, Mirosława Siuciak, Kinga Wąsińska, Wioletta Wilczek

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-226-3138-6

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Śląski

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

726

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy. Red. Pastuchowa, Magdalena; Siuciak, Mirosława; Wąsińska, Kinga; Wilczek, Wioletta . Katowice: Uniwersytet Śląski, 2018, 726 s. ISBN 978-83-226-3138-6

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Pastuchowa, M.

A2 Siuciak, M.

A2 Wąsińska, K.

A2 Wilczek, W.

T1 Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy

PB Uniwersytet Śląski

PP Katowice

YR 2018

SN 978-83-226-3138-6

Bibliografia BibTex:

@Book{ 200758, author = "", editor = "Pastuchowa, Magdalena and Siuciak, Mirosława and Wąsińska, Kinga and Wilczek, Wioletta", title = "Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy", publisher = "Uniwersytet Śląski", year = "2018", address = "Katowice", isbn = "978-83-226-3138-6" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Pastuchowa, Magdalena

ED - Siuciak, Mirosława

ED - Wąsińska, Kinga

ED - Wilczek, Wioletta

TI - Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy

PB - Uniwersytet Śląski

CY - Katowice

PY - 2018

SN - 978-83-226-3138-6

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Pastuchowa, Magdalena; Siuciak, Mirosława; Wąsińska, Kinga; Wilczek, Wioletta. Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy [baza danych online] Katowice: Uniwersytet Śląski, 2018 [dostęp: 23 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/historia-jezyka-w-xxi-wieku-stan-i-perspektywy-magdalena-pastuchowa-200758.

stylistyka, metodologia, leksykologia, historia języka, regionalna odmiana języka polskiego, źródła badawcze, kształcenie historycznojęzykowe

Tom jest pokłosiem zorganizowanego w Katowicach I Kongresu Historyków Języka. Celem tego spotkania naukowego była prezentacja dotychczasowych osiągnieć naukowych językoznawstwa historycznego oraz przestawienie najważniejszych planów badawczych dys...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-226-3138-6

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Śląski

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

726

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie (Magdalena Pastuch i Mirosława Siuciak) /11
I. Dylematy metodologiczne współczesnego językoznawstwa diachronicznegoStanisław Borawski: Synteza dziejów polszczyzny a możliwości integracji badań /17
Magdalena Pastuch: Metoda czy metodologia? Współczesne potrzeby historii języka /32
Joanna Przyklenk: Pytając o zmianę językową. Językoznawstwo historyczne a socjolingwistyka /44
Mirosława Siuciak: Nowe perspektywy i zadania historii języka polskiego /55
Bogdan Walczak: Historia języka polskiego – subdyscyplina polimetodologiczna /65
Maria Wojtak: Genologia historyczna – stan, perspektywy, konteksty /74
II. Badania historycznojęzykowe a uniwersalne problemy lingwistykiAleksandra Janowska: Między stałością a zmiennością. Translokacje elementów kategorii językowych /89
Bronisława Ligara: Badania bilingwizmu (i wielojęzyczności) wybitnych nosicieli języka w przestrzeni języka polskiego: nowa subdomena historii języka? /97
Tomasz Lisowski: Intelektualizacja i jej pochodne: standaryzacja oraz grafizacja jako czynniki kształtujące polszczyznę literacką w początkach ery typograficznej /109
III. Źródła w badaniach diachronicznychRenata Bronikowska, Aldona Przyborska-Szulc: Elektroniczny korpus tekst�w polskich XVII i XVIII wieku (do 1772 roku) /129
Anna Just, Monika Opalińska: Rękopis w warsztacie historyka języka, filologa i wydawcy – reguła czy wyjątek? /136
Ewelina Kwapień: Wykorzystywanie elektronicznych baz danych do badań nad dziejami słownictwa /154
Magdalena Majdak: Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku IJP PAN /176
Krzysztof Maćkowiak: O źródłach metajęzykowych w badaniach nad zwerbalizowaną świadomością językową minionych epok /183
Jolanta Migdał, Agnieszka Piotrowska-Wojaczyk: Słowniki jako źródło do badań historycznojęzykowych /199
Jadwiga Waniakowa: Rola źródeł historycznojęzykowych we współczesnych badaniach etymologicznych /208
IV. Leksykologia i leksykografiaEwa Deptuchowa: Warsztat współczesnego leksykografa historycznego /219
Włodzimierz Gruszczyński, Dorota Adamiec, Magdalena Majdak, Wiesław Morawski: Wybrane problemy semantyki historycznej. Definiowanie znaczeń w słowniku dawnej polszczyzny /229
Anna Grzeszak: O oryginalności polskiego działu słownika Lodereckera z 1605 roku /243
Joanna Kamper-Warejko: Kształtowanie się specjalistycznej odmiany języka na przykładzie leksyki z poradnika Piotra Krescencjusza /247
Dorota Kondratczyk-Przybylska: Analiza porównawcza pola leksykalno-semantycznego ‘kobieta w relacji seksualnej’ w dobie staropolskiej i współczesności /259
Dorota Kozaryn: Odkrywanie znaczenia w tekstach dawnych /270
Beata Kuryłowicz: Słownik historyczny jako źródło do rekonstrukcji dawnych sposobów myślenia o świecie /277
Agnieszka Piela: Polskie tradycjonalizmy /287
Lidia Przymuszała: O potrzebie badań nad frazeologią historyczną /299
Beata Raszewska-Żurek: Metaforyzacja wartości w dawnej polszczyźnie – konwencjonalność ujęć na przykładzie metafory pojęcie to roślina wyrażonej leksemem kwiat (z derywatami) /312
Piotr Sobotka: Jednostka opisu języka dawnego /325
Urszula Sokólska: Terminologia „motylowa” w „motylniczych” dziełach naukowych XIX wieku /337
V. Polszczyzna regionalna i dialektyKatarzyna Konczewska: Archaizmy leksykalne współczesnej polszczyzny grodzieńskiej (socjolektu szlacheckiego) /355
Joanna Kulwicka-Kamińska: Cechy archaiczne i regionalne w odnalezionym fragmencie rękopisu filomackiego przekładu Koranu na język polski /368
Błażej Osowski: Gwara i dialekt w perspektywie historycznej /381
Halina Pelcowa: Diachroniczny aspekt badań regionalnych /393
Maciej Rak: Między historią języka a dialektologią – słownictwo testamentów góralskich z XVII i XVIII wieku /402
Katarzyna Sicińska: Dylematy interpretacyjne badacza dawnej polszczyzny południowokresowej /415
Bogusław Wyderka: O nowej syntezie rozwoju polszczyzny na Śląsku /436
VI. Komunikacja. Genologia. StylistykaRenata Bizior: Perspektywa badawcza w pracy nad kazaniami 2. połowy XIX wieku /451
Małgorzata Dawidziak-Kładoczna: Stan badań nad prawnoustrojową i retoryczną odmianą komunikacji politycznej w I Rzeczypospolitej /466
Józef Kość: Projekty wzorcowej komunikacji językowej w sądach miejskich XVI wieku /479
Leonarda Mariak: Korespondencja prywatna jako przyczynek do badań języka osobniczego (na podstawie listów prywatnych Henryka Sienkiewicza) /489
Joanna Okoniowa: O kształtowaniu się stylu popularnonaukowego na przykładzie XVII-wiecznego dzieła Erazma Sykstusa O cieplicach we Śkle /507
Danuta Ostaszewska: O kierunkach genologicznych transformacji – w poszukiwaniu zmian w przestrzeni kształtowania się komunikacji społecznej /517
Artur Rejter: Onomastyka literacka wobec tekstologii i teorii dyskursu – perspektywa historyczna /533
Agnieszka Szczaus: O trudnościach interpretacyjnych tekstów naukowych i technicznych doby średniopolskiej /546
VII. Wiedza historycznojęzykowa w kształceniu uniwersyteckimMarcin Maciołek: W trosce o skuteczne nauczanie gramatyki historycznej języka polskiego /559
Barbara Mitrenga: O relacji mistrz – uczeń w kształceniu historycznojęzykowym /574
Ewa Oronowicz-Kida, Agnieszka Myszka: „Na tropach przeszłości języka” – czy gramatyka historyczna może być interesująca dla podejmujących studia polonistyczne /589
Kinga Wąsińska: Język jako archiwum kulturowe – konteksty śląskiej dydaktyki polonistycznej (na przykładzie „Dworzanina polskiego” Łukasza Górnickiego) /599
Ewa Woźniak: Nowy wybór tekstów do historii języka w dydaktyce uniwersyteckiej /605
KomunikatyLeszek Bednarczuk: Polski słownik etymologiczny Profesora Witolda Mańczaka /615
Tomasz Mika, Agnieszka Słoboda: Wyrażenia funkcyjne w średniowiecznej polszczyźnie z perspektywy składniowej /628
Pokłosie dyskusji panelowychKrystyna Kleszczowa, Tomasz Mika: Wyzwania badawcze i metodologiczne lingwistyki historycznej. Refleksje po dyskusji /639
Stanisław Borawski, Bernadetta Niesporek-Szamburska: Dyskusja panelowa. Nauczycielskie zadania historyków języka wobec narodowej wspólnoty komunikatywnej dawniej i obecnie /653
Magdalena Jurewicz-Nowak: Głos pierwszy… Nauczycielskie powinności historyka języka względem wspólnoty narodowej /657
Stanisław Koziara: Głos drugi… Jest wiele możliwości ocalania wiedzy historycznojęzykowej… /660
Jolanta Klimek-Grądzka: Głos trzeci… Kształcenie historycznojęzykowe na studiach edytorskich /663
Dorota Szagun: Głos czwarty… Nauczać dziejów języka polskiego… /666
Mirosława Wronkowska-Dimitrowa: Głos piąty… Rola nauczycieli polonistów w rozwijaniu zainteresowań historycznojęzykowych uczniów, w ich wychowaniu ku łączeniu przeszłości z teraźniejszością – także w języku ojczystym /669
Helena Synowiec: Głos szósty… Problemy przeszłości językowej w edukacji polonistycznej w szkole (spojrzenie dydaktyka) /673
Waldemar Podkidacz: Głos siódmy… Historia języka polskiego w szkole. Refleksje praktyka /678
Irmina Kotlarska: Głos ósmy… Odświeżać kanony tekstów dawnych… /682
Iwona Pałucka-Czerniak: Głos dziewiąty… Samokształcenie w pracy historyka języka polskiego /685
Uroczystości nadania Instytutowi Języka Polskiego imienia Ireny Bajerowej Sympozjum Non omnis moriarWprowadzenie (Magdalena Pastuch i Mirosława Siuciak) /691
Leonard Neuger: Występne przyjemności uczonego /693
Wystąpienia okolicznościowe /693
Mateusz Turlej: Miejsca pamięci Zenona Klemensiewicza /698
Aleksandra Niewiara: Wesół był Polak. Z rozważań nad pojęciami kluczowymi kultury polskiej. Antonimia i pojęcia spolaryzowane /703
Głosy wspomnieniowe /714
Profesor Stanisław Borawski /714
Profesor Krystyna Heska-Kwaśniewicz /715
Profesor Jadwiga Puzynina /716
Profesor Henryk Wr�bel /718
Profesor Stefan Zabierowski /719
Profesor Jadwiga Zieniukowa /721

M.Siuciak:Noweperspektywyizadaniahistorii…

Porównaniebadańhistorycznojęzykowychprowadzonychwspółcześnie

zwcześniejszymi,chociażbyzdrugiejpołowyXXwieku,uwydatniaogromne

rozdrobnienieobecnychinicjatywbadawczychikoncentracjęnaszczegółach,

copowoduje,żezacierasięobrazcałości.Paradoksalnieprzyczyniłsiędotego

wspomnianyjużogromnyrozwójtechnologiczny,dziękiktóremumamyswo-

bodnydostępdotakiejliczbytekstówźródłowych,ojakiejnaszympoprzedni-

komniemogłosięnawetśnić.Niezmieniatojednakfaktu,żenajwiększedzieła

syntetyzującedziejepolszczyznyogólnejiregionalnejpowstaływubiegłym

stuleciu.Wydajesię,żeautoromtychprac,spędzającymdługiegodzinyna

poszukiwaniurozproszonychtekstówpoarchiwachibibliotekach,naodczy-

tywaniumanuskryptówistarodrukówwzaciszuczytelni,przyświecałajednak

pewnawizjaiswoistyrozmachwpodejmowaniuwyzwańbadawczych,czego

dzisiajtrochębrakuje.Byćmożejesteśmynatakimetapierozwojunauki,który

niesprzyjamyśleniusyntetycznemu.Wynikatopoczęścizewspółczesnych

uwarunkowańkulturowychibadawczych,wktórychdominujefragmentaryczny

opisrzeczywistości.Niechodziwtymmiejscuozanegowaniewartościprac

koncentrującychsięnaanalizachszczegółowych,dogłębnychidobrzeudoku-

mentowanych,aleozwrócenieuwaginafakt,żedrobiazgowyopiswybranych

problemównieprzybliżanasdoobrazucałości.Pisałotymjużkilkanaścielat

temuStanisławBorawski:nWynikiembadawczejaktywnościhistorykówjęzyka

jestobfitydorobekpublikacyjny.Byłobytopowodemdoznacznejsatysfakcji,

gdybywielkaliczbapracukładałasięwspójnyobrazdziejówpolszczyzny”

(Borawski,2000:15).Możnanawetodnieśćwrażenie,żetenspójnyobraz

corazbardziejsięrozmywa.

Sąjednakrównieżwyraźnepowodydooptymizmu.Niedoprzecenienia

pozostajefakt,iżrozwójtechnologicznyprzyniósłdynamicznyrozwójbiblio-

tekcyfrowych,spowodowałpowstanieinieustannedoskonaleniedostępnych

wsiecielektronicznychsłownikówrejestrującychzasobydawnejpolszczy-

zny,tworzeniebazdanychorazprogramówpozwalającychnacorazbardziej

efektywnewyzyskiwanieiopisywaniemateriałuhistorycznego.Wszystkiete

udogodnieniapchnęłyjęzykoznawstwodiachronicznenanowetory.Narazie

najbardziejwymiernymefektemtychprzemiantechnologicznychsąelektro-

nicznesłowniki,niezwykleprzydatnedlacelówbadawczychidydaktycznych.

Rezultatypozostałychrozwiązańtechnicznychbędązpewnościąwidoczne

wnieodległymczasie.Narzucasiętutajjednakjedenpodstawowypostulat:aby

byłytodziałaniazintegrowane,coprzecieżwdobienieograniczonychniemal

kontaktówjestwpełnimożliwe5.

5CiekawąinicjatywąwtymzakresiesącyklicznespotkaniaorganizowaneprzezPracownię

MetodologicznąInstytutuJęzykaPolskiegoPANwKrakowiepodnazwąnLunchzhumanistyką

cyfrową”,któresądostępnewsiecionline,costwarzaszerokąplatformęwymianymyśliina-

ukowejdyskusji.Więcejnatentematmożnasiędowiedziećpodadresem:http://scriptores.pl/

dhlunch.

Brak wyników

Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra