Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
62
I.Dylematymetodologicznewspółczesnegojęzykoznawstwadiachronicznego
Najbardziejpalącą,azarazemambitnąitrudnąwrealizacjipotrzebą,wydaje
sięnowasyntezadziejówpolszczyzny,gdyżfundamentalnedziełoobowiązu-
jącedodzisiajwdydaktyceakademickiej-czyliHistoriajęzykapolskiego
Klemensiewicza-niejestobecniewystarczające,nietylkodlatego,żeliczyjuż
sobiepółwieku,aleprzedewszystkimztegowzględu,żepowstałowokreślo-
nymparadygmacienaukowymcharakterystycznymdlapołowyXXstulecia.Tę
metodologicznąniewspółmiernośćdowspółczesnegooglądunaukowegopoka-
zujedobitnienapisanaprzezIrenęBajerowąkontynuacjadziełaKlemensiewicza
będącauzupełnieniemirozszerzeniemohistorięjęzykapolskiegowlatach
1939-2000(Bajerowa,2003).Obiewymienione,niezwykleważneprace,
odzwierciedlająXX-wiecznysposóbpatrzenianadziejepolszczyzny,zistot-
nymdlategoparadygmatupodziałemnazjawiskamieszczącesięwramach
zewnętrznejiwewnętrznejhistoriijęzyka.Niecoinnepodejścieprezentują
natomiastnajnowszeopracowaniadiachroniczne,którezakładająholistyczny
opisprocesówjęzykowychuwzględniającyustalenianaukhistorycznych,spo-
łecznychikulturoznawczych.
Biorącpoduwagępostępującyrozwójnauki,przyrastaniewiedzyoraz
współistnieniewielumetodologii,wydajesię,żeniejestdzisiajmożliwestwo-
rzeniejednejsyntezydziejówpolszczyzny.Bardziejwykonalneiuzasadnione
wielomawzględami(odbadawczychpodydaktyczne)wydajesięopracowanie
kilkumonografiiocharakterzesyntezującymwiedzęorozwojujęzykapolskie-
goodjegopoczątkóważpowspółczesnośćzuwzględnieniemuwarunkowań
regionalnych,społecznychikulturowych.Aosiągnąćtecelemożna,odwołu-
jącsięchociażbydowspomnianychjużmetodsocjolingwistykihistorycznej,
komunikologii,analizydyskursuigenologiidiachronicznej,atakżedoinnych
osiągnięćwspółczesnejlingwistyki.Zcałąpewnościąnajbardziejpotrzebnadla
całegośrodowiskahistorycznojęzykowegojestjakaśwspólna,ożywczawizja
opisudziejówpolszczyzny,nowaidea,wokółktórejmogłybysięrozwijać
subdyscypliny,cowefekciedoprowadziłobydopowstaniaopracowańsynte-
tycznych,ukazującychrozwójjęzykapolskiegozróżnychpunktówwidzenia.
Literatura
BajerowaI.,2003:Zaryshistoriijęzykapolskiego1939-2000.Warszawa.
BajerowaI.,2010:Czyijakhistoriajęzykamożeskorzystaćzpropozycjikognitywizmu?
nLingVaria”.T.5,nr2(10),s.37-44.
BorawskiS.,2000:Wprowadzeniedohistoriijęzykapolskiego.Zagadnieniahistoriozoficzne.
Warszawa.
BorawskiS.,2005:Podstawyideipoznawczejstudiównaddziejamiużywaniajęzyka.Esejodia-
chronii.W:BorawskiS.,red.:Rozprawyohistoriijęzykapolskiego.ZielonaGóra,s.13-62.
