Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Bynieśpiewanoonasnieprzyjaznejpieśni”:
chansonsdegeste(pieśnioczynach)
35
oszczędnystylparataksy–rozbudowanąhipotaksą.Komizmidziewparzezdoniosło-
ścią,śmiechzełzami.
XIIIw.przynosikolejnemodyfikacjegatunku,powieścio-epopejeciesząsię
jednaknadalpopularnością.Coprawda,wśródinnegotypuodbiorców:podkoniec
XIIIw.bardziejsięjeczytaniżsłucha.Krągodbiorcówrobisięteżbardziejeli-
tarny.WXIVw.ewolucjazacznieprzechodzićwdegradację,akolejnestulecie
ujrzyepickiehybrydy,wniczymnieprzypominająceXII-wiecznychpieśnioczy-
nach.Obszerneiniezręcznekompilacje,
spisywaneczęściejproząniżwierszem,
nużyćbędąprzydługimiopisamiinie-
Słuchaczomżonglerówobcebyłyuczonetroski.Chci-
przemawiającądonikogotematyką.Bo-
wiechłonęlipiękneopowieści,cieszylisięnimi
haterowiesązmęczeni.Słuchaczeiczytel-
iwzruszali.Znalidobrzeswoichulubionychbohate-
nicyjeszczebardziej.Czaspieśnioczy-
rów,rozumieliichzpewnościąlepiej,niżktokolwiek
nachminął.
znasdzisiaj,przynajlepszejwoliinajgruntowniejszej
Czastenpozostawiłbogatąspuściznę:
wiedzy,potrafiichzrozumieć.Wjakimśsensieich
wiedzaprzewyższałanasząksiążkowąuczoność.Ale
zachowałosięokoło80utworów.Tematy-
onibralichansonsdegesteprosto,takjakprzychodzi-
ka,jakąpodejmują,jestróżnorodna.Pieśni
łydonichzustżonglera–jakopieśni,któreopowia-
mająjednakswoichulubionychbohaterów
dająiuczą,podnosząnaduchuirozweselają,jako
iulubionewydarzenia,itowokółnich
pieśni„szlachetne,dworneawdzięczne”.[...]Sąbo-
grupująsięposzczególneutwory.Organi-
haterowie,którychsięniezapomina,sąsprawy,któ-
reznalazłyprzedwiekamiwyrazprzejmujący–spra-
zująsięonewtrzygłównecykle:cykl
wywszczepionewgrunttamtychczasów,alektóre
KarolaWielkiego,cyklWilhelmazOran-
nagleokazująsięzdumiewającobliskieinaszymmy-
geicyklwasali-buntowników
29
.CyklKa-
ślom,isercom.Sątakiesłowa,wiersze,lessytętniące
rolaWielkiegoskupiapieśniodziejach
poezją,którasięniestarzeje.
iczynachcesarzaKarolaijegorycerzy.
(A.Drzewicka,Starofrancuskaepopeja
Opowiadająoneofaktycznychilegendar-
rycerska,Warszawa1979,s.24.)
nychepizodachkarolińskiejhistorii:
owojnachFrancuzówprzeciwSaracenom
wHiszpanii:[LaChansondeRoland–PieśńoRolandzie(kon.XIw.,najstarszakopia
–rękopisoksfordzkipochodzizokresu1115–30);Fierabras(ok.1170);AnseisdeCar-
tage(AnseiszKartagi;ok.1200);GuideBourgogne(WitzBurgundii;po1211)],wIta-
lii:[LaChansond’Aspremont(PieśńoAspremont;przed1191)],zSaksonaminaWscho-
dzie:[LaChansondesSaisnes(PieśńoSaksonach;zachowanaprzeróbka,autorstwa
JeanaBodela,pochodzizprzełomuXII/XIIIw.)],owyprawieKaroladoJerozolimy
iKonstantynopola:[LePèlerinagedeCharlemagne(PielgrzymkaKarolaWielkiego;
1.poł.XIIw.)],owojniedomowej:[Gaydon(Gajdon;XIIIw.)].Znanajestteżopo-
wieśćodziejachmatkiKarola:Berteausgranspiés(BertaWielkostopa;XIIw.,zacho-
wanawersjaAdenetaliRoispochodzizlat1272–74)iomłodzieńczychczynachcesa-
rza:Mainet(2.poł.XIIw.).
29
Klasyfikacjępieśnioraztłumaczeniatytułówpodajęza:A.Drzewicka,op.cit.,s.270–275.Średnio-
wieczemiałoswąwłasnąklasyfikację:napocz.XIIIw.,BertranddeBar-sur-Aubewspominaotrzech
wielkichgestes:królaFrancji,DoonazMoguncjiiGarynazMonglane.
