Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rozweselającychpublicznośćnajarmarkach,podczasbiesiadiprzyinnychokazjach.
WPolscenazywanoichrybałtami,wEuropiezachodniej—wzależnościodkraju—ga-
liardami,histrionami,mimami,szpilmanami,wagantamiiżonglerami.Podkoniecśre-
dniowiecza(XIII-XVwiek)piosenkąparalisięzwiązanizkręgamirycerskimi
minnesingerzyimeistersingerzy(wkręgukulturyniemieckiej),tudzieżtrubadurzyitruwe-
rzy(wkrajachfrankońskich).JeszczepodkoniecXIIIwiekufrancuskitruwerAdamdela
Hallerozpocząłopracowywaniewielogłosowychrond,któredałypoczątekrozrywkowym
formomteatrumuzycznego.IchkrystalizacjanastąpiławwiekuXVII,gdynafrancuskich
jarmarkachzapanowałwodewilipantomima,weWłoszech—commediadell’arte,
awAnglii—inscenizowanamiędzystraganamiballada.
Gdytylkośredniowieczneodmianypiosenkiostateczniezanikły(2.połowaXV
wieku),wichmiejscepojawiłysięnowe.WeWłoszechpowstałafrottola,villanella,oda
isonet,weFrancji—chanson,wHiszpanii—villancico.Byłytoprzeważniepiosenki
zwrotkowe,wykonywaneprzyakompaniamencieinstrumentówlubśpiewaneacappella.
WXVIIwiekuczęśćznichweszławskładformwiększychibardziejpoważnych,takich
jakopera.Samodzielnierozwijałysiępiosenkiocharakterzewyraźnierozrywkowym,tak
zwane,canzonetty.Wwiekunastępnymdużąpopularnośćzdobyłypiosenkiinspirowane
kulturąludowąiwykonywaneztowarzyszeniemfortepianu.Wichpopularyzacjiistotną
rolęodegralikompozytorzyniemieccyiwiedeńscyklasycy.Czasnajwiększegorozwoju
tegotypuutworówprzypadłnaokresromantyzmu(przełomXVIIIiXIXwieku)itwór-
czośćFryderykaChopina,JanaBrahmsa,RobertaSchumanna,azwłaszczaFranciszka
Schuberta,któregouważasięzaprekursorawiększościodmianrdzennieeuropejskiejpio-
senki.
RozwójpiosenkieuropejskiejwznaczeniusztukiestradowejrozpocząłsięwXIXwieku,
bywwiekuXXosiągnąćswojeapogeumweFrancjiiwAnglii.
Szczególnieinteresującajestrefleksyjnapiosenkafrancuska(chanson).Charaktery-
zujejąsarkazm,ironia,właściwyFrancuzomdowcip,dużaemocjonalnośćispecyficzny
nastrójpodkreślanybrzmieniemakordeonu.Wutworachballadowychspotykasięakompa-
niamentfortepianuigitary,wwykonaniachkoncertowych—towarzyszenieorkiestry.
Wśródwieluznakomitychwykonawcówpiosenkifrancuskiejnajwiększąsławęzdobyła
EdithPiaf,JulietteGreco,YvetteGuilbert,MireilleMatthieu,atakżeCharlesAznavour,
GeorgesBrassensiJacquesBrel.
8
