Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rewolucjarozbudziłanadziejemniejszościnarodowych
nawiększąsamodzielność.Wśróddziałaczyrewolucji
młodotureckiejbyliAlbańczycy,Kurdowieiprzedstawicieleinnych
mniejszości[68].WStambule,zarazpodecyzjisułtana
oprzywróceniukonstytucji,wyszłynaulicewiwatującetłumy,które
tworzyliTurcy,Arabowie,Grecy,Serbowie,BułgarzyiOrmianie.
Ludziegratulowaliiściskalisięwpoczuciujednościibraterstwa.
Przywróconakonstytucjamiałastaćsiępanaceumnawszystkie
bolączkiżycia[69].Jednakwkrótceokazałosię,żeideologiapaństwa
podrządamiMłodychTurkówgłosiłacośinnego.Łączyła
mianowiciewsobietrzyelementy:osmanizm,islamizmiturkizm.
Tenostatnibyłtureckimnacjonalizmemiwyrósłzideiodrębności
kulturowejludówtureckich.Turkizmzostałocenionyjakonajlepsze
spoiwoideologicznedlaimperium,gwarantującesupremacjęludów
tureckichnadnietureckimi.Tedrugiemusiałypodporządkowaćsię
tejsupremacjiizostaćsturkizowane.Kiedywięcokazałosię,
żenowemukierownictwuimperiumchodzioumocnieniejego
jednościiżeideaautonomiikulturowejdlamniejszościniemieści
sięwtychplanach,doszłodobuntów[70].
ZaburzeniawewnętrzneosłabiłyTurcjęnaarenie
międzynarodowej,cozostałonatychmiastwykorzystaneprzez
sąsiadówiinnepaństwaeuropejskie.5października1908r.Austro-
WęgryzaanektowałyBośnięiHercegowinę,aBułgariaogłosiła
niepodległość.ObydwakrajeprzestałypłacićStambułowidaninę
iodrzuciłyzwierzchnictwosułtana.NastępnegodniaGrecja
zaanektowałaKretę.Wobydwutychprzypadkachwładze
osmańskiezgłosiłyprotestdosygnatariuszytraktatuberlińskiego
z1878r.,aleprotestytepozostałybezodpowiedzi.Wtejsytuacji
władzewStambulemusiałysameradzićsobieznarastającym
wzburzeniemwpaństwieiułożyćsięzsąsiadami.26lutego
1909r.podpisanezostałoporozumieniezAustrią,namocyktórego
AustriaewakuowałaswojewojskazrejonuNoviPazarwzamian
zauznanieprzezStambułjejwładzywBośniiHercegowinie.
19kwietniapodpisanyzostałukładzBułgarią,któryzatwierdził
niepodległośćtegopaństwa.4listopada1911r.Włochyogłosiły
