Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wspaniałychogrodów,którenieznajdowałysięwsąsiedztwiedomówprywatnych,
abyłyjedyniemiejscamidoprzyjmowaniagości,mimożeprywatnebyłyudostęp-
nianepubliczności.Wczasachświetnościtakichogrodówbyłook.100,dodziś
przetrwałojedynie8.SątomiędzyinnymiOgródPrzyjemności,OgródWspania-
łejWiosny,OgródBambusowychWydm.KrajobrazyHangzhoubyłyprzedmio-
temzainteresowaniamalarskiegopocząwszyoddynastiiSong.Uwiecznianojeczę-
sto,stanowiłyinspiracjędlamalarzyiprzedmiotpodziwudlaoglądających.
MiastoSuzhou,któregopoczątkisięgająVwieku,uznawanejestzajedno
znajpiękniejszychmiastwChinachisłyniedodziśzeswoichwspaniałychogro-
dów.Korzystnewarunkiprzyrodnicze,wspaniałyklimatprzyczyniłsiędorozwo-
jumiasta.Suzhounazywanejestmiastemogrodów,atakżeWenecjąWschodu,ze
względunasieć24kanałów,licznychmostkówitowarzyszącąimhistorycznąza-
budowę.Swojeogrodykształtowalitubogacikupcyiurzędnicyrywalizującmię-
dzysobąizatrudniającprojektantów,architektówimalarzy.Wogrodach,zktó-
rychkażdymaswójniepowtarzalnycharakter,wprowadzanoelementygórwpo-
stacipojedynczychskał,rzekigrotwzminiaturyzowanychrozmiarach.
Dopełnieniestanowiłydrzewa,kwiatyipawilonyogrodowe.Donajsławniejszych
ogrodównależąZhouzhengYuan–OgródPolitykiProstegoCzłowieka(ryc.25),
LiuYuan–OgródPrzebywania,WangshiYuan–OgródMistrzaSieci.
OgródPrzebywania–LiuYuantojedenznajwiększychogrodówSuzhou
opowierzchniok.3ha.Znalazłytuswojemiejscewzgórza,stawzmostamiilicz-
nepawilonyogrodowe.Znajdujesiętukolekcjaroślinwdonicach.
OgródMistrzaSiecijedenzmniejszychogrodów.Naniewielkimobszarze
znajdująsięlicznezabudowaniakryjącepomieszczeniamieszkalneipracownię,
acentrumkompozycjistanowistaw(ryc.26).
Wmałychogrodachbudowległównezregułyorientowanofrontemnapołu-
dnieirozmieszczanoluŹno,nieregularnie,wpółnocnejczęściterenudziałki.
Ogrody–oiletylkopozwalałynatowarunkilokalne,zajmowałypołudniowączęść
terenu.TypowymprzykłademjestpięknyogródShih-tzu-lin(LwiLasek)wSuz-
hou,pochodzącyzXIVwieku.Całośćzałożenia,zamkniętaodzewnątrzmurami,
gankamilubdziedzińcamizajmujeogólnąpowierzchnięniespełnalha.Wnętrze
ogrodukształtująprzeplatającesięwzajemniedwacharakterystycznegłównemo-
tywy:zróżnicowanarzeŹbaterenuirozmaitośćwód,zestawami,kanałamiistru-
mieniami,obogatychliniachbrzegowychwformiezatok,półwyspów,wyspitara-
sów(ryc.27).Uzupełniająjerozmaitemostki,galerieipojedynczepawilonysytu-
owanenadwodą,nawodzieimiędzysztucznymipagórkami.
Ogrodyprywatnekształtowanebyłyodmiennienaterenachznajdującychsię
napółnocinapołudnierzekiJangcy.Wczęścipółnocnejodrzekiwogrodachcen-
tralnympunktemkompozycjibyławoda,aposzczególneelementyprogramowe
byłyjejpodporządkowane.Głównypawilonsytuowanybyłnadwodą;przyformo-
waniuskałielementówwodnychkierowanosięwskazaniamijakieprzekazywał
samkrajobraz,atakżezasadykompozycjimalarskiej.Wniektórychogrodach
chińskichudziałwodybyłtakduży,żestanowiłaonagłównyijedynyogrodowy
motywkompozycyjny,jaknp.ogródChang-chun-yuanwPekinie,pochodzący
37
