Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dostosowaniakarydoprzestępstwa.Najwcześniejprzybierałoonopo-
staćtalionu,polegającegonawymierzeniuprzestępcykarywpostacita-
kiejsamejkrzywdy,jakiejtendokonałnaofierze.Pojęcieifunkcjakary
jakosankcjizapopełnionyczynpozostałyniezmienione,zwyjątkiem
zaprzestaniapełnieniaprzezniąwyłączniefunkcjiodwetowej.
Wrazzrozwojeminstytucjipaństwa,którezaczęłowkraczaćwsferę
funkcja
odpowiedzialnościkarnejistosowaniarepresji,karyzaczęłyodgrywać
odstraszającakary
takżeinnerole.Pozadawaniemsatysfakcjipokrzywdzonemu,służyć
miałyzachowaniubezpieczeństwa.Czasemkaryzawieraływsobierów-
nieżelementpokutny.Zasadniczymjednakcelemstosowaniakarwdaw-
nymprawiepolskim,coujawniłosięjakojegozdecydowanatendencja,
byłafunkcjaodstraszania.Wtensposóbkaryspełniałyfunkcjęzzakresu
stosowaniaprewencjiogólnej.
Zasadywymiarukary,przyzachowanejwzględnejrównościformalnej
iprawnejczłonkówspołeczeństwa,obowiązywaływszystkichwrównym
stopniu.Zczasem,wwynikuróżnicowaniasięspołeczeństwa,nawymiar
karzaczęływpływaćodrębnościwynikającezposiadanegomajątkuczy
pozycjispołecznej.Warbitralnymrozstrzyganiumonarchywszyscybyli
jednaktraktowanitaksamo.
Zasadąbyłodostosowanieszczegółowychkardokazuistycznietrak-
kary
towanychprzestępstw.Stosowaniekarbyłouzależnionetakżeodpo-
odzwierciedlające
trzebisytuacji.Wzwiązkuztym,żecharakterprzestępstwbyłwoma-
wianymokresieprzedewszystkimprywatny,sankcjeprzeznaczanojako
zadośćuczynieniedlaofiarkaranychsprawców.Natomiastwwypadku
oskarżeniaozdradę,naruszenieprawiinteresówpanującegolubopo-
pełnienieinnychprzestępstw,zaktóregroziłasurowakara,istniałaza-
wszemożliwośćzastosowaniaprzezmonarchękaryarbitralnej,którą
określanojako„gniew”panującego.
Wnajdawniejszymprawiepolskim,wyrastającymztradycjiprawa
zwyczajowego,występowałygłówniekaryodzwierciedlające,dostoso-
wanedocharakteruczynu.
Wrazzrozwojemingerencjimonarszejwsferęjurysdykcji,sprawy
publiczny
zzakresunaruszeniaprawazaczęłynabieraćcharakterupublicznego.Po-
charakterkar
legałotonaudzialeczynnikapublicznego,czylipaństwowegowrealiza-
cjisankcjikarnej.Chodziłozarównoouczestniczeniewwykonywaniu
wyroku,jakteżpartycypowaniuwkarachpieniężnych,costanowiłodla
państwaważneźródłodochodu.Jednocześniepublicznycharakterwyko-
nywanejsankcjikarnejprzejawiałsięrównieżwtym,żekarywykonywa-
nowmiejscachpublicznych,comiałonaceluprewencyjneoddziaływa-
nienaspołeczeństwo.
Rozwójstosunkówpaństwowychdoprowadziłdowyodrębnieniaca-
łegosystemukarzwiązanychzwłaszczazbezpieczeństwempublicznym.
Polegałonrównieżnarozszerzeniusięinaupowszechnieniustosowania
formisposobówpublicznejsankcjikarnej.
46