Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FenicjaiKartagina
47
zagrażałanawetstarożytnemuRzymowi.OkresszybkiegowzrostuznaczeniaKartaginy
przypadanalata814–146p.n.e.
W1974r.LabibBoutros,profesorAmericanUniversitywBejrucie,wydałksiążkę,
wktórejstarałsięudowodnić,żepozostałościstadionusportowegowAmrit(Mara-
thus),pochodzązXVIw.p.n.e.StadiontenmawymiaryzbliżonedostadionuwOlim-
pii,wobecczego,zdaniemBoutrosa,GrecyskopiowaligoodFenicjan.StadionwAmrit
zostałodkrytyw1860r.przezfrancuskiegoarcheologaErnestaRenana.Wpobliżu
znajdujesięświątyniafenickichbóstw,codałoBoutrosowipowóddostwierdzenia,
żestadionwAmritto„ujawnienieistnieniasportuwFenicji”,którypoprzedzałcza-
sygreckie.Stądigrzyskafenickie,zdaniemtegouczonego,należyuznaćzastarszeod
greckich,aponadto„stadiontenjestnajlepszymdowodem,żeFenicjaniecelebrowali
świętasportowo-religijnenieopodalswychświątyń”.Idalej:„tradycjazorganizowanych
zdarzeńsportowychpołączonychzrytuałemreligijnymustaliłasięnajpierwwFenicji.
DopieropotemprzyjęłosiętowGrecjizapośrednictwemFenicjan,którzyemigrowa-
lidoGrecjiwiedzenitamprzezCadmusaijegonastępcówwXVIw.p.n.e.”
26
Praca
tawywołałaprawdziwąburzęwśródhistorykówsportu,szczególniezaśoburzonych
uczonychgreckich.
Nieulegakwestii,żeLibanbyłmiejscem,gdzierozwijałsięsportpodwpływem
kolonistówikupcówgreckich,cobyłododatkowowzmacnianeprzezokupacjęrzymską.
IGrecy,iRzymianiezbudowaliwsamymtylkoTyrzehipodrom,palestręgreckąipalestrę
rzymską,atakżetermyrzymskie.Wszystkieteobiektypowstałyjednakznaczniepóźniej
niżpodobnewGrecjiiwRzymie.Natymtletwierdzenie,żestadionwAmritpoprzedza
budowęstadionówiigrzyskareligijnewGrecji,byłtylezaskakujący,ileniewiarygodny.
Wkrótcedokładnebadaniaarcheologicznewykazały,żestadiontenjestjednakpóźniej-
szyniżolimpijski.MimotoBoutros,powołującsięnaźródłaantyczne,twierdził,że
kultZeusawOlimpiizostałopartynakulciefenickiegobogaBaala.Pozostałteżprzy
swoimzdaniu,dowodząc,żebrakjakichkolwiekinskrypcjiwjęzykugreckimnastadionie
wAmritdowodzi,żeniebudowaligoGrecy.W1998r.Boutrosopublikowałartykułofe-
nickichświętachsportowychnałamachprestiżowegoczasopismasportowego„Olympic
Review”.Pisałwnim,że„Wświetledokumentówhistorycznych,okazujesię,żeniektóre
świętareligijno-atletyczneustanowionowGrecjiprzedzorganizowaniemigrzyskolim-
pijskichwmiejscach,gdzierozprzestrzeniałysiębóstwafenickie,takjakwKoryncie,
Tebach,Eleusis”
27
.
To,żeartykułtenzostałopublikowanynałamachoficjalnegoczasopismaMiędzyna-
rodowegoKomitetuOlimpijskiego(MKOl),dodajemuwiarygodności.Prawdopodobnie
stadionwAmritniebyłwzorcemdlaolimpijskiego,alewpływreligiifenickiejnarytuał
igrzyskgreckich,podobniejaktosiędziałowinnychdziedzinachkultury(np.alfabet),
jestjaknajbardziejprawdopodobny.
26L.Boutros,ArcheologyandSportHistory,PaperdeliveredattheHistoryofSportsScienceSymposium,
Berlin11.1979.
27L.Boutros,PhoenicianSportFestivals:TheAncestorsoftheGreekOlympicGames,„OlympicReview”
1998,t.26,nr22,s.35–36.
