Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
TatianaKostadinova,RebeccaSalokar
opresyjnościistopniajejnasileniawbyłymniedemokratycznymsystemie
władzylBadaczetacyjaknplMoran4dowodzą,żepoupadkureżimów
totalitarnych,wktórychsprzeciwniebyłmożliwy,pojawiłasięsilniej-
szapotrzebaodwetuiradykalnegozerwaniazprzeszłościąlDrugimodel
skupiasięnaspecyficepoczątkuokresuprzejściowegointrybiewyjścia”
ztotalitaryzmulHuntingtontwierdzi,żekiedywarunkiokresuprzejścio-
wegonegocjująelity,występujewiększeprawdopodobieństwo,urzę-
dującyaparatzaakceptujereformyioddawładzępokojowo,cozkolei
zagwarantujewarunkisprzyjająceprzebaczeniuizapobiegnieżądaniom
stawianiafunkcjonariuszybyłegoreżimuwstanoskarżenia5lTrzecia
szkołainterpretacyjnauzależniacharakterpolitykisądownictwarozlicze-
niowegoodnpolitykiteraźniejszości”,czylipolitykinastępującejpoupad-
kuniedemokratycznegoreżimulWelshdostrzega,coprawda,wagętrybu,
wjakimdokonałasięzmianaustrojowa,jakowarunkukoniecznegodo
zrozumieniaproblemu,lecztwierdzirównież,żepojawieniesięprawo-
dawstwaskierowanegoprzeciwkodawnemuaparatowiwładzyjestbezpo-
średniozależneodstopniawymianyelit6lWkontekściekrajówEuropy
Wschodniejzregułyzwycięstwoopozycjiwwyborachzałożycielskich
skutkowałoutratąprzezkomunistówkontrolinadporządkiempolitycz-
nymiwkonsekwencjipolitykąlustracyjnąl
Tym,czegoomawianepraceniewyjaśniają,jestwyłonieniesięsamej
ideilustracjilubteżjejzupełnybrakwniektórychprzypadkachlNieprze-
widziałyonerównież,żezainteresowanieproblememsprawiedliwości
okresuprzejściowegobędzieutrzymywałosiętakżewpóźniejszycheta-
pachdemokratyzacjilKolejnebadaniastarałysięwypełnićlukę,po-
szerzającpodstawowywywódWelsh,dotyczącynpolitykiteraźniejszości”l
PublikacjebadaczywpierwszejdekadzieXXIwiekustarałysięokreślić
warunki,dziękiktórymudałosięuchwalićustawydefiniującepolitykę
lustracyjną,oilebyłonaniązapotrzebowanielObejmująonerosnącą
wagęiupolitycznieniekwestiisprawiedliwościokresuprzejściowego,do-
stęprzecznikówlustracjidowładzyorazmożliwośćbudowaniasojuszysił
politycznychwspierającychlustracjęurzędnikówinstytucjipublicznych7l
Zgodnieztymtokiemrozumowania,wrazzrozwojemprocesutransfor-
macjiinasilaniemsięfrustracjispowodowanejnkapitalizmemnomenkla-
4JohnPlMoran,TheCommunistTorturersofEasternEurope:ProsecuteandPunishor
ForgiveandForget,nCommunistandPost-CommunistStudies”1994,nr27,ssl95–109l
5SamuelPhlHuntington,TheThirdWave:DemocratizationintheLateTwentiethCen-
tury,UniversityofOklahomaPress,Norman1991,sl228l
6HelgaAlWelsh,DealingwiththeCommunistPast:CentralandEasternEuropeanExpe-
riencesafter1990,nEurope-AsiaStudies”1996,nr48,ssl419–428l
7Szczerbiak,dzlcytl,Williamsiinl,dzlcytl