Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
Wprowadzeniedohormonów
Hormonymogąwpływaćnanaszwyglądinastrój,nato,kiedyjemyipijemy,jakradzimy
sobiezestresem,nazdrowienaszegoukładuodpornościowego,nanaszerelacjezinnymiludźmi
inakażdyaspektrozmnażania.
Wtejksiążcezajmiemysięhormonamiichorobami,wpływemhormonównarozwój,rolą
hormonówwkontekściepłciirozmnażania,oddziaływaniemhormonównazachowanie,atakże
zastosowaniemhormonówjakoleków.Interesowaćnasbędzieprzedewszystkimbiologiaimedy-
cynaczłowieka,aleprzyjrzymysiętakżebardzociekawymprzykładomzeświatainnychzwie-
rząt.Czywiedziałeśnaprzykład,żewazopresyna-zwanaczasamihormonemantydiuretycz-
nymlubADH,podwpływemktórejnaszenerkiprodukująskoncentrowanymocz,oszczędzając
wtensposóbwodę-sprawia,żesamcerybstająsiębardzoagresywne?
Zacznijmyodkilkupodstawowychinformacjiohormonach:
Fakt10
Hormonytocząsteczkisygnalizacyjneprzemieszczającesięwekrwimiędzykomór-
kami,którejewytwarzają,akomórkamidocelowymi.
Fakt20
Hormonydziałająpoprzezwiązaniesięzespecyficznymireceptoramiiaktywowanie
tychreceptorówwkomórkachdocelowych.
Tedwafaktydefiniująhormony.
Fakt30
Naukazajmującasiębadaniemhormonównosinazwęendokrynologii.Układ
dokrewny(innenazwyto:hormonalny,wewnątrzwydzielniczylubendokrynny)
tozbiórwszystkichczęściciała,którewytwarzająhormonybądźnaniereagują.
1.1
Hormony–faktczymit?
DopierowXXwiekudowiedzieliśmysię,cotosąhormonyijakdziałają.Znanooczywiście
funkcjekilkugruczołówdokrewnych(inaczej:wewnątrzwydzielniczych),ponieważich
uszkodzenielubutratapowodujeproblemy,niktjednakniewiedział,żegruczołytewytwa-
rzająprzekaźnikichemiczne.Pierwszyhormonodkryliw1902rokulekarzErnestStarling
ifizjologWilliamBaylisszUniwersytetuLondyńskiego.Badalionikontrolęzewnątrz-
wydzielniczejczynnościtrzustki,mierzącwydzielaniesokówtrawiennychwreakcjina
docieraniepokarmudojelitacienkiego.StarlingiBaylissmyśleli,żetrzustkajestkontro-
lowanaprzezukładnerwowy,więcprzeprowadzilieksperyment,wktórymprzecięlinerwy
prowadzącedotrzustki,spodziewającsię,żetouniemożliwijejdziałanie.Okazałosię
jednak,żetrzustkanadalfunkcjonuje,coobaliłoteoriękontrolinerwowej.Badaczeodkryli,
żekomórkijelitacienkiegowytwarzająprzekaźnikchemiczny,któryjesttransportowany
zkrwiądotrzustkiiwywołujeuwalnianiesokówtrawiennych.Nazwalitenprzekaźnik
sBkrBtynąizdalisobiesprawęztego,żeodkrylizupełnienowysposóbsygnalizacjiwciele,
którynieopierasięnaukładzienerwowym.W1905rokuErnestStarlingjakopierwszy
użyłterminuhormonnaokreśleniesekretyny.
