Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Horrorwliteraturzewspółczesnejifilmie
kulturydominującej.Drugącechągatunkujestpowtarzalność,którademon-
strujesiępoprzezpowielaniestałegomateriału,struktury,zestawumotywów,
tematów,sposoburozwiązywaniakonfliktów,ikonografiiitp.
Wyznacznikiemtrzecimjestkumulacyjność,tj.nagromadzeniewielokrot-
niepowtarzanychkonfrontacji,tematówczyobrazów.Kiedywidzidziedokina
obejrzećhorrorczygdybierzedorękipowieśćgrozy,mazamiarobejrzeć/prze-
czytaćnieszczególnegorodzajudziełosztuki,leczwydarzenieprzynależnedo
seryjnegoporządku.Przewidywalnośćgatunkowaściślełączysięzdwoma
poprzednimiwskaźnikami:odbiorcawybieraksiążkiczyfilmyokreślonych
gatunkówniepoto,byzobaczyćcośnowego,leczwcelureafirmowania
indywidualnychpreferencji.Pragniespotkaćpodobnychbohaterówizapoznać
sięzezbliżonymihistoriami,uczestniczyćwznanychwydarzeniach.Czytel-
ników/widzówgatunkówpopularnychsatysfakcjonujefakt,żepotrafiąprze-
widziećrozwiązaniekonfliktówimożliwezakończeniehistorii.
Nostalgicznośćgatunkowarozumianajestjakozwrotkuprzeszłościkultu-
rywposzukiwaniutematów,celebracjaczasówodległych.Whorrorzeprzybiera
tospecyficznąformę:zwrotukupoczątkom,kuprzeszłościgotyckiej,nieco-
dziennejitajemniczej,niezgłębionejprzezwspółczesnegoczłowieka.Funkcjo-
nalnośćgatunkówpopularnychdeterminowanajestprzezodgórnysystem
rozrywkowy,któregostanowiączęść.Gatunkizaspokajajągłówniepotrzeby
ludyczno-kompensacyjnepubliczności,spełniajążyczeniaczytelników/widzów,
chociażniezawszeczyniątojednoznacznieibezpośrednio.Zasadniczymodel
naogółjednakpozostajetakisam:gatunekHstawiapytaniairozwiązuje
zagadnienia[...],którespołeczeństwopozostawiłonauboczudlatego,żeje
odrzuca,albodlatego,żejestniezdolnejepodjąć”.
44
Gatunekjestkategoriąwieloaspektową:zjawiskiemjednocześniesystemo-
wymihistorycznym,faktemświadomościkulturowejizespołemreguł,ele-
mentemrzeczywistościspołeczno-kulturowejinarzędziembadań.Stosowanie
opcjigatunkowejwodniesieniudoanalizyporównawczejtekstówzobszaru
odrębnychsystemówznakowych,którewykazująpokrewieństwoipodobień-
stwomorfologiczne(np.literaturaafilm,literaturaateatr,literaturaamuzyka,
literaturaaInternet),niezawszezdajeegzamin.Jakprzyznajewielubadaczy,
którzydecydująsięnategorodzajustrategię,niejednokrotniestajesięempi-
rycznąpułapką.Naukowcy,podejmującbadaniainterdyscyplinarneoświetlające
wspólneobszaryróżnychporządkówkomunikacyjnych,rzadkojednakszukają
innychrozwiązań,któregwarantowałybyzgłębienieformułtypowychdlaana-
logicznychsystemówsemiotycznych.Nieliczniotwarciezgłaszająpostulaty
rezygnacjizterminugatunekwanaliziezjawisk,którepozostająwsferze
współczesnejsztukiliterackiejifilmowej.
45
44Ibidem,s.22.
45A.Helmanproponujezastąpienieokreśleniagatunekelastyczniejszym–wjejmniemaniu–
pojęciemformywsensieHarchitektonicznym”,tzn.określającympowtarzającysięwgłównych
zarysachschemat,wzórbudowydzieła:HFormaoznaczaistnieniewyraźnieuchwytnychwprocesie
