Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Horrorwliteraturzewspółczesnejifilmie
filmowy;operujemotywami,którychzadaniemjestbudzenieuczytelnika
silnychreakcjiemocjonalnych,przedewszystkim[...]przerażenia”.
56
Wątpliwościbudzinietylkobrakjednomyślnościbadaczycodoformal-
negozaszeregowaniahorroru,aletakżefakt,żezawężająoniznaczenieformuły
dozjawiskzobszaruliteraturyifilmu.Tymczasem–nawetdlaniepro-
fesjonalnegoobserwatora/użytkownikakulturywspółczesnej–dostrzegalnejest,
iżikonografiahorroruorazswoistadlańestetykagrozywykraczająpozasferę
tychdwóchmediów.Wszakhorrorsilniezaznaczasweistnienierównież
wdyskursietelewizyjnym,prasie,grachwideoikomputerowych,Internecie,
komiksie,reklamieitp.Elementyhorroruwidocznesątakżewodrębnychniż
literaturaifilmdziedzinachsztuki,m.in.malarstwie,fotografii,plakacie,
teatrze,muzyce.
Trudnościzdesygnowaniemhorrorupotęgujekwestia,żewłaściwafor-
mulestylistykaiestetycznośćprzekraczająramysztukiikulturypopularnej,
którastanowinaturalnykontekstdlaprocesówprodukcji,dystrybucjioraz
obieguspołecznegozjawiska,awchłanianebywająprzezdziełaprzynależne
obiegowiwysokoartystycznemu,wewszelkichjegoaspektachinaprzestrzeni
różnychepok.
57Nieoznaczato,żewprzypadkachtegorodzajumamydo
czynieniaztekstamigrozysensustricto.Potwierdzasięjednak,żeinneobiegi
orazdziedzinysztukiposługująsię–zróżnąintensywnością–wątkami,
narracjąiukładamifabularnymitypowymidlahorroru(np.twórczośćF
.Kafki,
F
.Dostojewskiego,S.Witkiewicza,W
.Gombrowicza,W
.Nabokova,J.Hawkesa).
Wedługwielutypologiipiśmiennictwafantastycznego,któreobowiązująna
gruncieliteraturoznawstwazachodniego(głównieangielskiegoiamerykań-
skiego),horrorjesttraktowanyjakojedenzinwariantówpiśmiennictwafantasy
iszeregowanyjestwjegoobrębie.NoëlCarrolluznajehorrorzaHnajlepszy
przykładszerokopojętegogatunkufantasy”.
58Jakoodmianęgatunkowąfantasy
traktujehorrortakżeRosemaryJackson,naktórąautorPhilosophyofHorror
powołujesięwswojejpracy.
59
Odzwierciedleniempraktykiklasyfikacyjnejoanalogicznymcharakterze
jesttakżetypologia,którąpropagujeStephenKingwrozprawieDansemacabre.
Pisarzwyróżniawobrębietwórczościfantastycznejdwaodrębnegatunki:
56Słownikterminówliterackich,podred.J.SławińskiegoiT
.Kostkiewiczowej,Wrocław1998,
s.186.
57NaproblemzwracauwagęA.Gemrawartykule:WyobraŹnianamanowcach:opowieści
niesamowite.Próbaopisu,[w:]Literaturaikulturapopularna,podred.T
.żabskiego,t.9,Wrocław
2000,s.154in.Zob.takżeinneuwagiautorkinatematproblemówdefinicyjnychhorroruzawarte
wartykułach:Horror–zarysproblematyki,[w:]Literaturaikulturapopularna,podred.T
.żabskiego,
t.8,Wrocław1999,s.105–124;Gabinetystrachu.Ohorrorzewsztuceiliteraturze,HLiteratura
Ludowa”2000,nr2,s.25–36;Doświadczeniagrozy.Kilkasłówohorrorze,HActaUniversitatis
Wratislaviensis:PraceLiterackie”2001,t.XXXIX,s.183–194.
58N.Carroll,Filozofiahorrorualboparadoksyuczuć,przeł.iposłowiemopatrzyłM.Przylipiak,
Gdańsk2004,s.14.
59Ibidem,s.294.Por.R.Jackson,Fantasy:TheLiteratureofSubversion,London1982.
