Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI
RÓDSTARZEŃSKICH
1.LegendarnepoczątkiStarzeńskichherbuLis
HistoriaroduStarzeńskichobejmujekilkasetlat.Możnazaliczyćgodogrona
najstarszychrodówszlacheckichRzeczypospolitej.Jakprzystałonarodzinę
ztradycjamisięgającymiśredniowiecza,wjejhistoriiznajdujemyrównieżele-
mentylegendarne,wktórychmożnasiędoszukaćinformacjiprawdziwych.
Najstarszepodaniagłoszą,żeródtenmiałswojepoczątkijużwwiekuXI,
innedatująjegopocząteknaXIII/XIVwiek.LegendyopisująceStarzeńskich
wiążąsiębezpośredniozichherbemrodowymLis.Dokońcaniewiadomo
czypierwotniezostałonnadanyfaktycznieStarzeńskim,czymożeinnejfami-
liiztejsamejrodzinyherbowej.
Pierwsza,najstarszalegendaherbowasięgaczasówKazimierzaOdnowi-
ciela.Wedługniejherbdatowanyjestna1058rok.Wtedywładcawpościgu
zaLitwinamiiJaćwingami,znalazłsiępodSochaczewem.Legendagłosi,że
wczasiezwiadupewienrycerzzroduLisów,natknąłsięnawrogioddział
rozlokowanynadrzekąBzurąiwceluzwołaniaposiłkówwystrzeliłwysoko
wpowietrzezapalonąstrzałę.Sygnałzostałzauważony,wkrótkimczasie
nadeszłyposiłki,dziękiczemupokonanonieprzyjaciela.Odtegoczasurycerz
otrzymałherbzestrzałą,asylwetkęlisaumieszczonowklejnocie
1
.Jakodnieść
siędopowyższejlegendy?DopieroodpołowywiekuXIIżywiołlitewski
rozpocząłwzmożonąekspansjęnanoweterytoria,terenypolskieatakowane
byływówczaswyłączniezewzględówłupieżczych.XIIwiekbyłtakżecza-
sem,kiedyPolskaiRuśobjętezostałpłomieniemwojnydomowej,cozkolei
postanowiliwykorzystaćJaćwingowie,pustoszącterytoriumRusi,Mazowsza
iLubelszczyzny
2
.TowyjaśniałobywskazanienaSochaczewjakomiejscewalk
1
K.Niesiecki,KoronaPolskaprzyzłoteywolnościstarożytnemirycerstwapolskiegoyWielkiego
XięstwaLitewskiegokleynotami,najwyższemihonorami,heroicznymmęstwem,yodwag!,wytworn!
nauk!,anaypierweycnot!,pobożności!yświ!tobliwości!ozdobiona…T.3,Lwów1740,s.126.
2
A.Bruckner,StarożytnaLitwa.Ludyibogi.Szkicehistoryczneimitologiczne,Olsztyn1985,s.27.
23