Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8PiotrGórski
zytywistycznyparadygmatnaukidopraktykizarządzania,poszukującuniwersalnych
praw,formułujączasady,któregwarantowaćmiałyefektywnąrealizacjęcelu.Wiedza
tazakładałapewnewyobrażenieotym,czymjestorganizacja,porównującjądoma-
szyny.Dziświemy,żetoproblemyorganizacyjne,zjakimispotykalisięijakiewedle
kanonówposiadanejwiedzypróbowalirozwiązaćinżynierowie,wpłynęłynapierw-
szeteorieorganizacjiizarządzania.Jednaknależyzauważyć,żesamoujęciewiedzy
ztejdziedzinywteoretyczneformuły,przyjęciezałożenia,iżposiadaniewiedzyjest
niezbędnedoefektywnegorealizowaniazadaństojącychprzedorganizacją,miałoda-
lekoidąceskutkispołeczne–naprzykładprzyczyniałosiędokształtowaniakategorii
zawodowejmenedżerów.Wiedzanaukowapozwalałaimnadokonywaniezmianor-
ganizacyjnych,legitymizowałaichwładzęistanowiłapodstawędlarozwijającegosię
kształceniawdziedziniezarządzania.
Zczasemautorzykolejnychkoncepcjizarządzaniazwracaliuwagęnainneaspek-
tyorganizacyjnejrzeczywistości,nastosunkispołeczne,motywacje,relacjezotocze-
niemczykulturęiwartości.Źródłemwiedzyotychzjawiskachiprocesachbyłyinne
wyspecjalizowanedyscyplinynaukowe,wtymtakżesubdyscyplinypsychologiiiso-
cjologii,np.psychologiazarządzaniaczysocjologiaorganizacji.Wedługzapropono-
wanejwliteraturzepolskiej,najpierwprzezJanaZieleniewskiego(1981),anastępnie
LeszkaKrzyżanowskiego(1994),koncepcjinaukozarządzaniu,wychodzisięzzało-
żeniaowieloaspektowościrzeczywistościorganizacyjnej,coznajdujeodzwierciedle-
niewstrukturzetejdziedzinynauki.Składająsięnaniąnastępującedyscypliny:
–dyscyplinyocharakterzepoznawczym,koncentrującesięnapsychologicznych,kul-
turowych,społecznych,ekonomicznychaspektachfunkcjonowaniaorganizacji;
–dyscyplinymetodologiczne,teoriapodejmowaniadecyzji,badaniaoperacyjne,mar-
ketingowe,cybernetyka,statystyka,analizasystemowaitp.;
–dyscyplinyorganizacyjno-techniczne,ergonomia,organizacjapracy,produkcji,
handlu,projektowaniesystemówzarządzania,technikiorganizatorskie.
Tedyscyplinyszczegółowe,zdaniemKrzyżanowskiego,oferująwytworyswojej
działalnościwformietwierdzeńiteorii,którezwykledotycząwąskichfragmentów
rzeczywistości,badanychzapomocąwyspecjalizowanychprocedur.Oferująrozwią-
zaniakonkretnychproblemówpraktycznychiteoretycznych.Zadyscyplinępodsta-
wowąuważałKrzyżanowskiteorięorganizacjiizarządzania,któraoddziałujenacele
imetodybadawczenaukszczegółowych,wskazującpolabadań,problemydorozwią-
zania,hipotezydoweryfikacji,kierunkizmianworientacjachwartościujących,para-
dygmatachipodejściachmetodologicznych.Tworzyonairozwijawspólneinstrumen-
tarium,nagrunciektóregodokonujesięwymianamyśliisyntezadorobkunaukowego
(Krzyżanowski,1994,s.50–52).Takiepodejściedonaukorganizacjiizarządzania
znajdowałoswójwyrazwprogramiedydaktycznym,wumieszczeniuwnimtakich
przedmiotówhumanistycznychispołecznych,jaketyka,psychologiazarządzaniaczy
socjologiaorganizacji.
Zatemnaukispołeczneihumanistycznepostrzeganebyłyjakodostarczającewy-
specjalizowanejwiedzypomocnejwrozwiązywaniuproblemóworganizacyjnych,czyli
wpraktycezarządzania.Miałybyćjednakteoretycznieimetodologiczniepodporządko-
waneteoriiorganizacjiizarządzania.InnypoglądreprezentujeMaryJoHatch(2002),któ-
rawskazujenatrzyparadygmatywpodejściudozagadnieńorganizacji:modernistyczny,
