Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Ogólnerozumieniebezpieczeństwa
19
Pojęcietowystępujewwieludyscyplinachnaukowych:politologii,nauce
ostosunkachmiędzynarodowych,historii,socjologii,psychologii,ekonomii,
prawieitd.Oddłuższegoczasunastępujeewolucjapojmowaniabezpieczeń-
stwa,poszerzasięzakrespostrzeganiazjawiska,zwłaszczaodzakończenia
zimnejwojnyprocestenuległszczególnemuprzyspieszeniu.
Należyprzytymstwierdzić,żeetymologiasłowaDbezpieczeństwo”
wwielujęzykach(równieżwpolskim)uwydatniapierwotnośćpoczuciaza-
grożeniawodniesieniudopoczuciapewnościswegozabezpieczenia(ochro-
ny).Wnajbardziejdosłownymznaczeniubezpieczeństwojestidentycz-
nezpewnością(safety)ioznaczabrakzagrożenia(danger)fizycznegoalbo
ochronęprzednim11.
DBezpieczeństwo”topojęcie,któreodnosisiędojednostek,grupspo-
łecznych,atakżespołeczeństwinarodów.Możedotyczyćpaństw,re-
gionów(kontynentów)orazcałegoglobu(świata).Zregułyanalizujesię
jewdwóchaspektach-wewnętrznymizewnętrznym.Uniwersalność
pojęciaDbezpieczeństwo”sprawia,żenależydonajczęściejużywanych
terminówwnauce.Wpotocznymujęciubezpieczeństwoograniczasię
częstodozapewnieniaprzetrwania.Jesttoujęcieniepełne,czylitzw.ne-
gatywnerozumieniebezpieczeństwa.Wujęciupozytywnymrozumiesię
jejakozespolenieobydwujegoskładników,tj.zapewnienieprzetrwania
orazswobodyrozwojudanegopodmiotu.Niesątojednakskładnikirów-
norzędnewtworzeniu(zapewnieniu)bezpieczeństwa.Zapewnienienie-
naruszalnegoprzetrwaniadanegopodmiotu(jakopodstawabezpieczeń-
stwa)dajemożliwośćfizycznegotrwania(wnajbardziejpowszechnym
rozumieniubezpieczeństwa)12.
Wramachujęcianegatywnegobezpieczeństwotraktujesięjakobrak
zagrożeńiwzwiązkuztymgłównąrolęprzypisujesiędziałaniomdoty-
czącymochronyprzedtymizagrożeniami.Ujęciepozytywnepostrzega
bezpieczeństwozperspektywyaktywnegokształtowaniapewnościprze-
trwania,posiadaniafundamentalnychwartościiswobódrozwojowychda-
negopodmiotu.Opierającsięnapowyższychustaleniach,możnazdefinio-
waćbezpieczeństwojakoDpierwotną,egzystencjalnąinaczelnąwartość
orazpotrzebęczłowieka,warunkującąprzeżycieirozwójjednostkiigrup
11
J.W.Goiild,W
.L.Kolb(red.),ADictionaryoftheSocialSciences,London:TavistockPubli-
cations1964,s.629.
12
Por.R.Jakubczak,J.Flis(red.),BezpieczeństwonarodowePolskiwXXIwieku.Wyzwania
istrategie,Bellona,Warszawa2006,s.14-15;R.Zięba(red.),Bezpieczeństwomiędzynaro-
dowepozimnejwojnie,WydawnictwoAkademickieiProfesjonalne,Warszawa2008,s.15.
