Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
czyznpodrzędnościdoktrynwstosunkudoideologii
4
.Ważnymrozróżnieniem
jestkryteriumchronologiczne,którepozwalaokreślićideologięjakozjawisko
nowożytne,podczasgdydoktrynypolitycznebyłyformułowaneniemalżeod
zaraniadziejówpolitycznych,począwszyodstarożytności.
Wprzypadkupowyższychrozważańmamydoczynieniazpojęciamiistnieją-
cymiwwymiarzeteoretycznym(inaczej-materialnymlubfundamentalnym),
natomiastuzupełnieniemjestwymiarpraktyczny(formalnyluboperacyjny).
Najczęściejdziejesiętopoprzezwykorzystaniestrukturorganizacyjnychru-
chówspołecznychipolitycznych.MarioDianiokreśliłruchyspołecznejako
uosobnyprocesspołecznyzłożonyzmechanizmów,którepowodują,żeaktorzy
biorącyudziałwzbiorowymdziałaniu:uczestnicząwkonfliktowychrelacjach
zwyraźnieokreślonymprzeciwnikiem;stająsięczęściągęstych,nieformalnych
sieci;podzielająodrębną,zbiorowątożsamość”
5
.Tymczasemruchpolityczny
stanowispecyficznąegzemplifikacjęruchuspołecznego.Wodróżnieniuodniego
jestukierunkowanygłównienawładzępolityczną.Osiągnięciutegocelusłuży
rozbudowanastruktura,najczęściejhierarchiczna.Konkretyzacjądanegoruchu
politycznegosąpartiepolityczneorazwszystkieorganizacjeznimipowiązane
(np.ponadnarodowestrukturyczyfundacjepolityczne).
Opierającsięnapowyższychzałożeniach,redaktorzytomudokonalipodzia-
łuniniejszejpublikacjinatrzyczęści.Wpierwszejznichumieszczonoteksty
nawiązującedotytułowychzagadnieńwwymiarzeteoretycznym.Wdrugiej
zebranoartykułydotycząceanalizywybranychideologiilubdoktrynpolitycz-
nych,natomiastdoostatniejwłączonopracekoncentrującesięprzedewszyst-
kimnaruchachspołecznychipolitycznych.Jednocześniewyjaśniamy,żemamy
świadomośćpewnejumownościzastosowanegoprzyporządkowania,ponieważ
wniektórychprzypadkachautorzynawiązywalizarównodowymiaruideowego,
jakiorganizacyjnego.
Jednocześniepragniemypodziękowaćautorom,którzyprzedłożylitekstydo
niniejszegoopracowania.Ponadto,wsposóbszczególny,dziękujemypracowni-
komZakładu:drDorocieMajorazdr.MarcinowiPomarańskiemu,zapomoc
wprzygotowaniuprezentowanegotomu.
4
EdwardOlszewskinapisał,żeumożnawskazaćnakilkapłaszczyznpodrzędnościdoktrynywsto-
sunkudoideologii:napłaszczyźnieideologicznej-systemwartościideologiiokreślasystem
wartościdoktryny;napłaszczyźniechronologicznej-ukształtowaniesięideologiipoprzedza
doktrynę;napłaszczyźniegenetycznej-treśćideologiiokreślatreśćdoktryny”
.E.Olszewski,
Doktrynapolityczna,[w:]Encyklopediapolitologii,red.M.Żmigrodzki,t.4:Myślspołecznairuchy
politycznewspółczesnegoświata,red.M.Marczewska-Rytko,E.Olszewski,Warszawa2011,s.112.
5
D.dellaPorta,M.Diani,Ruchyspołeczne.Wprowadzenie,Kraków2009,s.23-24.
