Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W
PROWADZENIE
Przyjąłemtrzypodstawoweflatrybuty”charakteryzujące
przestrzenneartefakty–atrybutskali,atrybutformyorazatry-
butorganizacjiprzestrzennejiumieściłemjewpolitycznym
kontekścieideologiifltotalitarnych”ifldemokratycznych”.
Powstająwtensposóbroboczepojęciaflprzestrzeńtotali-
tarna”przeciwflprzestrzenidemokratycznej”.
Oczywiście,tegotypuzałożeniejestjednymzmożliwych.
Myślęteż,żenależypotraktowaćokreśleniefldemokratyczna”
czyfltotalitarna”zpewnąrezerwą–niejestemprzekonanydo
końca,jaktepolitycznepojęciamogąbyćwprostużywanedo
opisuprzestrzeni,potraktujmyjejednakjakopunktwyjścia
ipojęciowąprotezę.
Przedstawionadalejtabelawymagakilkuwyjaśnieńido-
precyzowań.
Atrybutskalijestdosyćczytelny,wyjaśnieniawymagaje-
dynieokreślenieflmonumentalnawtradycyjnymznaczeniu”
–zaBolesławemSzmidtembędętakokreślałarchitekturę,któ-
rejdominującacechąbyłafl...dążnośćdouzyskaniadominują-
cejpozycjiwstosunkudowidza.Pojęciewielkościbezwzględ-
nejbyłoniemalrównoznacznezpojęciemmonumentalizmu”.
Wtymsamymtekściemożemyprzeczytaćdalejfl...Krzysztof
Wren(...)stwierdza,że»architekturaposiadaużytecznośćpo-
lityczną...onaustanawianaród«”
3
.
Tojesttwierdzenie,któretrudnopozostawićbezkomenta-
rza.Codojegopierwszejczęści–zgoda.Intuicyjniewiemy,że
jesttoprawda.Codotwierdzenia,żearchitekturaustanawia
naród,możnamiećwięcejwątpliwości–jestwielenarodów
bezarchitektury,wieleinnychzarchitekturąbędącąkopiąar-
chitekturysąsiadów.Acopowiedziećospołecznościach,które
zasiedliłymiastazbudowaneprzezinnenarody?Nieprzece-
niałbymwięcjejznaczenia.Jednakże,architektura,jakoczęść
kulturywoczywistysposóbflrównieżwpływa”nanaród,spo-
3
BolesławSzmidt,Oarchitekturzemonumentalnej,Architektura1958.
15
