Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rzecząważną,byzdaćsobiesprawę,żeonaistniejeiżedasięwykazać,
iżstanowiwielkączęśćtwórczościhistorykówsztuki”2.
KonstatacjeElkinsaniesąspecjalnieodkrywcze,wzasadzieame-
rykańskibadaczmówioczymś,oczymtaknaprawdęwszyscywie-
my;ważnejesttujednakcośinnego,amianowicieprostedostrzeżenie
uznawanejzaoczywistąantynomiimiędzydwiemadrogamirozwoju
praktyki,zaktórymistojąosobneinstytucje:czasopisma,stowarzyszenia,
katedry,całeinstytuty,szkołymyśli.Reprodukowaneprzezniepraktyki
przyczyniająsiędopowieleniapodziałubezpróbyrefleksji,niemó-
wiącjużoambicjachjegoprzełamania.Wydajemisię,żewcytowanym
fragmenciewidać,bytakrzec,zarzewiekonfliktu,kluczowemiejsce
sporu.Definiujejenietylkokwestiaobecnościczynieobecnościteorii
wramachtworzonejwiedzy,aleteżstatusprzedmiotu.Jakbędęstarał
siępokazaćwkolejnychrozdziałach,jesttozagadnienieabsolutnie
kluczowenietylkozpowoduwagi,jakąprzypisujesięprzedmiotowi
womawianejprzezElkinsaczęścidyscypliny,aleprzedewszystkimza
sprawącorazbardziejproblematycznegosposobuokreślaniatego,co
taknaprawdęstanowiprzedmiotdyskursuhistoriisztukiorazteorii,
filozofiiczyantropologiiobrazu.
Uderzające,żeElkinsopisuje(idekonstruuje)nietylkoróżnicedzie-
lącepodejściateoretyczneipozateoretyczne,lecztakżeprzeciwstawia
stanowiskoteoretycznetemu,któreskupiasięnaprzedmiotach.Pierwszą
opozycjęjednoznaczniekwestionuje-niesposóbobronićpodejścia,
zgodniezktórymistniejąpozycjebadawczenwolneodteorii”-natomiast
drugamabardziejzagadkowystatus.Moimzdaniemjesttosymptoma-
tycznedlasytuacji,którąstaramsięzasygnalizować.Byćmożerzeczy-
wiścienacisknateorięsprawia,żeprzedmiot,materialnyobiekt,schodzi
nadrugiplanlubnawetjestpomijany,stajesiętylkopretekstemdla
badańnakierowanychnaprzykładnadenuncjacjęprocesówspołecznej
konstrukcjitego,cowizualneczyartystyczne.Alenieoznaczato,żezaj-
mowaniesięteoriąsztukiczyteoriąobrazumusitenpodziałpogłębiać.
2J.Elkins,OurBeautiful,Dry,andDistantTexts.ArtHistoryasWriting,Routledge,
NewYork/London2000,s.11-12.
13
