Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Kulturaciekawości”wHolandii:kolekcjonerzyikoneserzysztuki
Doskonałymtegowyrazem–doskonałymtakżeliteracko–sąjego
utworypoetyckie.WpoemacieBatavaTempe(1621)chwaliurodę
HagiipięknejlipowejaleinaVoorhout,gdziemieszkał,porównujeją
zinnymimiastamiorazopisujeżyciecodziennewróżnychporachdnia
iroku,przenoszącwrealianiderlandzkietradycjęWergiliuszowej
iTeokrytowejbukolikiorazwłoskiejpoezjisielskiej.Wnapisanym
wAngliipoemacieDeuytlandigeHerder(Pasterznaobczyźnie,1622)
Huygenswkładawustasamotnegopasterza,siedzącegonanadmorskiej
plaży,pieśńskargiitęsknotyzaojczystympejzażem,któregowspo-
mnienieczynigoobojętnymnaurokiprzyrodyobcegokraju,pięknej
otyletylko,oileprzypominaniderlandzkąkrainędiun.Stedestemmen
(Głosymiast,1624)tocyklwierszyomiastachholenderskich,ich
chwalebnejhistoriiiteraźniejszości.Przeniesieniemmodeluwłoskiej
villeggiaturawobszarpejzażuniderlandzkiegoirodzimejwiejskiej
kulturyżyciaarystokratycznegojestpoematHofwijck(1651),opisujący
własnąrezydencjępodmiejskąijejogród.Zee-straet(Droganadmorze,
1667)stanowipanegiryknacześćpołączeniadrogowegoHagizwy-
brzeżem,któregobyłinspiratoremifundatorem.Pochwałarozsądnego
stylużyciaHolendrówkryjesięwsatyrzeKerkyraiamastyx,!tKostelijk
mal(1622),ośmieszającejmodęnacudzoziemszczyznęwstrojach.
WfarsieTrintjeCornelis(1653)Huygens,adaptującawanturniczy
wątekzDekameronaBoccaccia–wątekzemstyuwiedzionejniewiasty
–udowodnił,żepotrafizejśćzwysokiegopoziomujęzykadworskiego
wobszarpotocznejmowy:zfenomenalnąsprawnościąilingwistyczno-
-filologicznązręcznościązderzyłtamdialektyniderlandzkie–holenderski
ipołudniowobrabandzki.PoezjaHuygensa–wciążżywaiporuszająca,
cowcalenieczęstewdziedzictwiedawnejliteraturyniderlandzkiej
–zawierawsobieobaaspekty,któreinteresująnaswodniesieniudo
siedemnastowiecznejsztukiholenderskiej:realizmikonceptyzm.Jest
fenomenalnawopisie,rejestracjiidokumentowaniurodzimegoświata:
pejzażu,widoków,pogodyiklimatu,codziennegożycia,azarazem
konceptystyczna,bofinezyjnieiefektownierozgrywaróżnekonwencje
itropytradycjiliterackiej:razjestklasyczno-antycznawstylu,kiedy
indziejbarokowo-włoska,zduchaMariniego;zaskakujeczytelnika
śmiałymiporównaniamiimetaforami,intrygujeefektownymiobrazami
literackimi.Słowem,jesttopoezjaperswazyjno-retoryczna.Takjak
obrazy,rycinyirysunkiholenderskichmistrzów,którymitubędziemy
sięzajmować.
Bezcennymźródłemnaszejwiedzyozainteresowaniachipoglądach
Huygensawdziedziniesztukijestjegoautobiografia,pisanapołacinie
wlatach1629–1631.
77
Najsłynniejszymjejfragmentem,analizowanym
wielokrotnieprzezbadaczy,jestnaderinteligentneporównanietwór-
czościmłodychlejdejczyków:RembrandtaiLievensa,wykazujące
wnikliwośćoka,przenikliwośćintelektuianalitycznąsprawnośćpoję-
ciowąkonesera-erudyty.
78
Alerównieciekawajestjegorelacjaze
45
