Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MigracjewEuropieZachodniejpoIIwojnieświatowejdo1973r.
Ramka1010
Polskaemigracja1wywiadzarcybiskupemSzczepanemWesołym
15
PrzyjechałemdoAngliiwoddziałachkursówmaturalnych2Korpusu.Chciałemdalejsię
uczyć,zdobyćśredniewykształcenieipójśćdoseminarium.
Cowtedy,wAnglii,byłodlapolskichuchodźcównajwiększymproblemem?
To,cozawszejestproblememdlaemigranta:zorganizowaćsobieżycie.Znaleźćdobrą
pracę,taką,którapozwolispokojniemyślećoprzyszłości-szczególnie,gdyuchodźca
zakładarodzinę,madzieci.
TobyłołatwewAngliiw1945roku?
Skąd!PolacynaWyspachniemieligdziemieszkać.Szczęśliwibylici,którzypracowali
wdużychzakładachprzemysłowych,bomoglizatrzymaćsięwhotelachrobotniczych.
ZbiegiemczasuróżnebuildingsocietyzaczęłydawaćPolakompożyczkinakupnodomów.
Dziękitemuludziepowolimoglimyślećowłasnymskromnymlokum.Kończyłsięczas
tymczasowości.
W1992rokumówiłKsiądzwWarszawiedoludzi,którzyczterdzieścilat
wcześniejwybraliemigrację:„Wiemywszyscydobrze,którzyśmytędecyzjępo-
dejmowali,żenieczekałynasżadnewielkieperspektywy0Wybranieemigracji
oznaczałodlawieluogromnądegradacjęspołeczną0Dowódcy,którzyzdobywali
miasta,którzypowinnibylibyćtamuczczeniprzynajmniejnazwamiulic,cido-
wódcyszlidopracyjakzwyklirobotnicy0Śmianosięznas,jakozmywaczytalerzy,
śmianosięznas,żeoficerowiejakotragarzepracowalinadworcach”0Tostrasz-
liwiegorzkiesłowa0Takwyglądałożyciezdemobilizowanegopolskiegooficera
wAnglii?
Tobyłociężkieżycie.Udałosiętym,którzymieliwykształcenie,np.techniczne,bobyli
włącznościalboodpowiadalizamechanikę,elektrykę.Oniczęstoszlinakursy,potemdo
szkół,zostawaliinżynieramiiznajdowalidobrąpracę.Alebardzowieluzawodowychwoj-
skowychkompletniesiępogubiło.Częstobylijużpopięćdziesiątce,niemieliżadnegoza-
woduanitalentudonaukiijęzyków.Byłoimbardzotrudnoznaleźćpracę.Zmywalitalerze
wrestauracjach,zostawaliportieramiwhotelach.NaprzykładgenerałStanisławMaczek,
dowódcaPierwszejDywizjiPancernej,zdobywcaHolandii,pracowałjakobarman.Dopie-
ropojakimśczasieHolendrzy,którzymielidogeneraładużyszacunek,bopodczasdowo-
dzeniatakprowadziłwalki,żeoszczędzałmiasta,pomoglimu.AgenerałKlemensStani-
sławRudnicki,bohaterspodMonteCassino,restaurowałobrazy.Podobniebyłoizinnymi
wyższymioficeramiczyurzędnikamiministerialnymiwczasiewojny.Niewiem,czydzi-
siejszemłodepokoleniebyłobyzdolnedotakiegopatriotycznegopoświęcenia.
Dladowódcykawaleriitomusiałobyćpotwornieupokarzające0
Byłofrustrujące,alecimężczyźnitłumaczylisobie,żerobiątodlaidei,dlakraju,że
ichemigracjajestobowiązkiempatriotycznym,żepowtarzająlosyXIX-wiecznejemigracji
popowstaniulistopadowym.(...)Onibardzomocnotrzymalisięrazem.Aktywniedziałali
wStowarzyszeniuPolskichKombatantów,najliczniejszejwówczasorganizacjiemigracyj-
nej.(Biskupnawalizkach,zarcybiskupemSzczepanemWesołymrozmawiaAleksandra
Klich,Księgarniaśw.Jacka,Katowice2010,s.58-59).
15
AbpSzczepanWesoływlatach1980-2003pełniłfunkcjędelegataPrymasaPolski
ds.duszpasterstwaemigracyjnego,członekPapieskiejRadyds.DuszpasterstwaMigrantówiPo-
dróżnych.Jedenznajwiększychznawcówpolskiejemigracji.Ramka1.1.jestfragmentem„wy-
wiadurzeki”zawierającegoosobisteobserwacjeżyciapolskichemigrantów.
25
