Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A2–Obronanieswoista
3
oddolnemuruchowiwspomagająusuwaniedrobnoustrojówdostających
siędoorganizmuczłowiekapodczasoddychania.Mechanizmtenmożna
porównaćdodziałania„ruchomychschodów”śluzowo-rzęskowych
(rys.1).
wdychanacząstka
Rys.1.„Ruchomeschody”śluzowo-rzęskowe.Wdychanacząstkastykasię
zrzęskaminabłonkapłuclubnosa,którychoddolnykierunekruchujestzgodny
zkierunkiemwydalaniacząstkipodczaskichanialubkasłania
Wydzieliny
Wydzielinynapowierzchnikomóreknabłonkowychstanowiąważny
czynnikobronny(tab.1).Zasadniczymzadaniemtychsubstancjijest
wytworzenienieprzyjaznegośrodowiskadlazasiedlającychbakterii.
Niektórewydzielinymająbezpośredniąaktywnośćbakteriobójczą,np.
lizozymtrawipeptydoglikanyściankomórkowychbakterii,innekonku-
rujązsubstancjamiodżywczymi(np.transferyna,Fe),interferująztrans-
portemjonów(np.NaCl).Śluzzawierającymucynę,wydzielanyprzez
komórkinabłonkowe,pokrywaichpowierzchnięiutrudniakontakt
zbakteriamiorazichwiązaniezpowierzchniąnabłonka,costanowinie-
zbędnywarunekumożliwiającyprzedostaniesiębakteriidownętrza
organizmu.
Przemywającedziałaniełez,ślinyimoczurównieżzapobiegawiąza-
niusiębakteriizpowierzchniąnabłonka.Dodatkowo,przyleganiu
Tabela1.Wydzielinynapowierzchniachnabłonka
Miejsce
wydzielania
Źródło
Wydzielanesubstancje
Oczy
gruczołyłzowe(łzy)
lizozym,IgAiIgG
Uszy
gruczołyłojowe
substancjeoleiste,woskowina,kwasy
tłuszczowe
Jamaustna
gruczołyślinowe(ślina)
enzymytrawienne,lizozym,IgA,IgG,
laktoferyna
Skóra
gruczołypotowe(pot)
gruczołyłojowe
lizozym,NaCl,krótkołańcuchowekwasy
tłuszczowe
wydzielinaoleistaikwasytłuszczowe(łój)
Żołądek
sokiżołądkowe
enzymytrawienne(pepsyna,renina),
kwasy(małepH1–2)
