Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
opracowanymprzezorganizacjęSocialProgressImperative,Polskę
wyprzedziłonietylkowielekrajówregionu,jakCzechy,Słowacja,
SłoweniaczyEstonia,alerównież…UrugwajiKostaryka.
Niechodzitujednaktylkooporównywaniesięzinnymi.Zawsze
możnaznaleźćlepszychigorszych.Problematycznejestprzede
wszystkimnaszeodczucienassamych,naszeodniesienie
dootaczającegonasświatailudzi.CzegośwPolscebrakuje.Nie
dokońcasobietouświadamiając,odczuwamywtensposóbhistorię
PolskiicałegoobszaruEuropyŚrodkowo-Wschodniej.Polskatociało
okaleczoneiztegopowoduniemogąceznaleźćsobiemiejsca
wewspółczesnymświecie.OkaleczoneprzezXXwiekbrakiem
jakichkolwiekmniejszościizatrważającąhomogenizacjąkulturową.
Okaleczoneprzezepokidawniejszebrakiemsilnegomieszczaństwa,
miejskiegoproletariatuinowoczesnegorozwoju.Wczasach
współczesnychpodstawowatraumatobrakŻydów,wymazanychwtej
częściEuropyprzezdrugąwojnęświatowąipóźniejszeerupcje
antysemityzmu.Niemyślimynacodzieńoichbraku,aleprzecieżjest
onzarównofizyczny,jakisymboliczny.Żydzizamieszkiwaliogromne
dzielnicepolskichmiast,mieliwielkiudziałwkulturze–byliwśród
nichnaukowcy,pisarze,artyści.Polskawieś,zwłaszczanapołudniu,
pełnabyłaŻydów.Pustkę,jakaponichzostała,zapełniliPolacy,
coostatniodoskonaleopisaliJanTomaszGrossiAndrzejLeder,
jednakjesttorodzajprotezy.Miejscewstrukturzespołecznej
opuszczoneprzezjednychmogązająćinni.Wkulturzeiświecie
przeżywanym,poddanymprzezXXwiekwPolscezasadniczemu
ujednoliceniu,pozostajewyrwaniedozasypania.AprzecieżŻydzi,
chociażzginęłoichokołotrzechmilionów,totylkopołowaubytku
ludnościwczasiewojny.Polskadopieropodkonieclat
siedemdziesiątychubiegłegostuleciaodzyskałaludnośćz1939roku,
wynoszącąwtedyprawietrzydzieścisześćmilionówobywateli.Dzisiaj
jestnasniewielewięcej.Niemawśródnaswyraźnych,widzialnych
mniejszości,atoonenaZachodziedostarczajądynamizmuienergii
starzejącymsięspołeczeństwomEuropyczyStanówZjednoczonych.
Jesteśmybiałym,zwartym,alejednakprzezowąjednorodność
okaleczonymmonolitem.
Brakwewnętrznejróżnorodnościtorównieżbrakwroga,naktórego
dasięłatwozrzucićwinęzazłoiniepowodzenia.Wtensposób
wracajądonasfrustracjainiezadowolenie–aPolskajestichpełna.
Niedasiętegowyrzucićnażadnezewnętrze,cowzmagatylkonasze
rozczarowanienamisamymi.PodtymwzględemPolskajestciekawym
