Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Kontekst
28
Możnaprzypuszczać,żektośznajdującysięwsytuacjiDerridy,konfrontując
sięzfaktembliskiejiprzedwczesnejśmierci,możebyćosobliwiepodatnyna
rozważaniadotycząceprzemijaniaiżałobyczynawetcałkowicienimipochło-
nięty.WwypadkuautoraOgramatologii,któryniejednokrotnie,naprzestrzeni
dekadodwoływałsiędonieuchronnejbliskości(imminence)śmierci,jejintym-
negoinierozerwalnegosplątaniazżyciem,przywołanawypowiedźniepowinna
zaskakiwać.Cowięcej,Derridazwracauwagęnato,żeżałobawrazznierozłącz-
niezwiązanązniąstrukturąprzeżyciastanowiłyniezmiennieocharakterze
jegopracy:„Zawszepisałemdużonatemat»przeżywania«[survivre],którenie
byłoaniżyciem,aniśmiercią,leczpoprzedzającymijeślademlubwidmowością”
(SUR,244).Dlategoteżstronionodużywaniapojęcia„życie”,awszczególno-
ściodprzypisywaniamuontologicznejniezawisłości.Zamiasttegokorzysta
onztakichterminówjak„życie-śmierć”(la-vie-la-mort)czywłaśnie„przeżycie”
(survie),gdyżuwypuklająoneźródłowycharakterżyciajakośladu,któregoin-
tegralnączęścią,warunkiemsinequanon,jestśmierć.Przeżywamyinnych,ży-
jemynadalpoichśmierci,aletakżekontynuujemyżycie(jakzauważaDerrida,
surviegodziwsobierozróżnienieWalteraBenjaminanauberlebenifortleben)2.
Żyjemyponiekądnaprzekórśmierci,aletakżedziękiniejipoprzeznią.
żywynieprzezwyciężytejtautologii,tautologiiżycia-poza-życiem[survivance].Nawetsam
Bógniemógłbynicnatopocząć”(PA,31).
2
Por.W.Benjamin,Zadaniatłumacza,przeł.J.Sikorski,w:W.Benjamin,Aniołhistorii.
Eseje,szkice,fragmenty,red.H.Orłowski,WydawnictwoPoznańskie,Poznań1996,s.89-103.
JanuszSikorskiproponuje,abyprzełożyćuberlebenjako‘przetrwanie’,afortlebenjako
‘kontynuacjażycia’.ZkoleiSamuelWeberwswejksiążceBenjamin
’s-abilitiesstwierdza,że
dlaBenjamina„[…]życieodchodzi[takingleave]jużodsamegopoczątku[…],[uobecniając
się-A.K.][…]tylko,gdysięzużywa,toznaczy,gdyotwierasięnaruchiteracji,wktórymulega
nieustannejzmianie”(S.Weber,Benjamin
’s-abilities,HarvardUniversityPress,Camb-
ridge-Massachusetts-London2008,s.66).Zastanawiającsięnadznaczeniemuberleben,
którefigurujewangielskimprzekładziejako„after-life”(życie-po-śmierci,aleprzecieżtakże
życie-po-życiu),Weberstwierdza,żeniejestono„poprostutym,conastępuje,gdyżyciajuż
niema,ależyciemposobie(afteritself),czyliżyciemwnieustannejpogonizatym,czym
nigdyniebędzie”(ibidem,s.66).Dziełasąprzetłumaczalne,ponieważmająswojeżyciepo
śmierci,awięcdlatego,żewtrakcieswojegożyciatakżeprzemijają,aprzynajmniej„odcho-
dząodsiebie”.Przekład,dziękiktóremudziełomożeprzetrwać,jedyniepotwierdzatenstan
rzeczy,azarazemskończonośćżyciadzieła:„Przekładprzenosioryginałwsferęograniczo-
nejodtwarzalności,wktórejniemożeżyćzbytdługo.Życiepośmiercitonieżyciewieczne”
(ibidem,s.66).Byćmożedlatego,zdaniemWebera,Benjaminwprowadzapojęciefortleben,
któreoznaczanietylko„kontynuowanieżycia”(livingon),aletakżeżyciejakowytracaniesię
(livingaway):„Fortlebentożycie,którejużprzemieszczasięgdzieśindziej:życiezatracone
wprzekładzie”(ibidem,s.67).
