Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Współczesneoczekiwaniawobectransportu
Pomimoznacznejpoprawysytuacjatajesttrudnadozaakceptowaniaidodat-
kowogenerujeznacznekoszty.Oszacowano,żerocznykosztwypadkówdrogowych
wUEwynosiokoło280mldEUR,coodpowiadaokoło2%PKB9.
Tempozmniejszeniawskaźnikaśmiertelnościwypadkówdrogowychuległowostat-
nichlatachspowolnieniu,cosprawia,żezapisanywBiałejksiędzetransportuUE
z2011r.cel,jakimjestredukcjado2050r.liczbyofiarśmiertelnychwtransporcie
samochodowymUEdozera(hwizjazero”),możebyćtrudnydozrealizowania.
Dostępnośćtransportowaobszarówwpływanaichrozwójspołeczno-gospo-
darczy.Jakwykazująbadania,istniejezwiązekmiędzydostępnościątransportową
awysokościąPKBnamieszkańca10.Ograniczenielubbrakdostępudopracy,
nauki,kultury,dóbr,usług,szansżyciowych,siecispołecznych,kapitałuspołecz-
negoczydopodejmowaniadecyzjiwwynikutrudnościzwiązanychzdostępemdo
transportumożeprowadzićdowykluczeniaspołecznego11.
Degradacjaśrodowiskaprzeztransportwpływanapowstawanieiwzrostkosz-
tówzewnętrznychtransportu.Kosztyzewnętrznetransportusamochodowego,
kolejowego,wodnegośródlądowego,lotniczegoimorskiego(bezkosztówkongestii)
wyniosływ2016r.wUE716mldEUR,costanowiło4,8%PKB28krajówUE.
Zkoleikosztykongestiiwyniosły271mldEUR.Łącznekosztyzewnętrzneosza-
cowanowięcnaok.987mldEUR(6,6%PKB)12.69%kosztówzewnętrznychjest
generowanychprzeztransportpasażerski.Za83%kosztówzewnętrznychodpo-
wiedzialnyjesttransportsamochodowy,10%–transportmorski,a5%–transport
lotniczy(rys.1.2).
KolejnymproblememtransportuUEjestuzależnienieenergetyczneodropy
naftowej(w96%)iwysokaenergochłonność.Transportzużywaw28krajachUE
ponad30%energiifinalnejichoćwprzemyślewidaćwyraźnezmniejszenieudzia-
łutegosektorazzużyciuenergii,wtransporciepomimookresowychwahańnie
widaćwyraźnychtendencjispadkowych.Zmniejszenieudziałutransportuw2020r.,
związanezpandemią,możebyćincydentalne(rys.1.3).
9HandbookontheExternalCostsofTransport,KomisjaEuropejska(2019),https://ec.
europa.eu/transport/themes/sustainable/studies/sustainable_en[dostęp:27.05.2020].
10K.Wojewódzka-Król,R.Rolbiecki,Infrastrukturatransportu,Europa,Polska,teoriaiprak-
tyka,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2018,s.101–107.
11P.Żmuda-Trzebiatowski,Dostępnośćtransportowa,apartycypacjawaktywnościach,ubóstwo
orazzagrożeniewykluczeniemspołecznym,hAutobusy:Technika,Eksploatacja,SystemyTrans-
portowe”2016,nr12.
12Wprzypadkutransportulotniczegoimorskiegoobliczeniekosztówzewnętrznychma
jedyniecharakterogólnyizostałowykonanedlawybranychlotniskiportów.Dlawybranych
33lotniskwUEkosztyzewnętrznewyniosły33mldEUR,dlawybranych34portówUE–
44miliardyeuro.Por.HandbookontheExternalCostsofTransportVersion2019,European
Commission,Brussels2019.
13
