Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
WŁODZIMIERZGALEWICZ
III.Eksperymentalneterapieazasadaautonomii
Spóroeksperymentalneterapieobracasięwokółkwestii,czypa-
cjentomcierpiącymnaciężkie,dotądnieuleczalnechorobypowin-
nosięudostępniaćnoweiobiecujące,leczniesprawdzonejeszcze
sposobyleczenia.Jestjednakjasne,żeabyzająćstanowiskowtej
sprawie,należynietylkoocenić,czyudostępnianie,aczasemwręcz
oferowanieinnowacyjnychterapii–pozajegozgodnościązszerszym
interesemspołecznym–jestzgodnezinteresemindywidualnych
pacjentów,którymsąoneudostępnianeluboferowane.Trzebarów-
nieżustalić,czyjesttozgodnezichwłasnąwolą–zautonomiczną
decyzją,jakąpodejmują,zgłaszającsiędotejterapiilubteżzgadza-
jącsięnanią.Kolejnąkwestią,którąnależyrozpatrzyćwzwiązku
zetycznymstatusemeksperymentalnejterapii,jestzatempytanie
ojejstosunekdozasadyautonomii.
A.ASPEKTYZASADYAUTONOMII
nZasadaautonomii”jestskrótowąnazwąpodstawowejnormy
etycznej,którąniecodokładniejnależałobyokreślaćjakozasadę
poszanowaniaautonomicznychdecyzjiosoby.Zaautonomiczne(lub
wszerszymsensiedobrowolne)uważasięprzytymdecyzjełączące
wsobieconajmniejdwiecechy:zarównoświadomość(czyliniewy-
nikającezniewiedzy),jakiniewymuszoność(dobrowolnewściślej-
szymznaczeniu).Świadomądecyzjępodejmujektoś,kto,czyniącto,
naprawdę«wie,corobi»,tzn.nietylkodyspozycyjnieposiada«wza-
nadrzu»,lecztakżeaktualnieuświadamiasobiewszystkieprak-
tycznieważneinformacjeotym,nacosiędecyduje.Zadobrowolną
(wwęższymrozumieniu)uważasięnatomiastdecyzjępodmiotu,
którydecydującsięnacoś,dokonujeprzedewszystkimsamzsie-
biejakiegośwyboru,leczktórymógłbyrównieżwybraćcoinnego.
Wyjaśnieniawymagajednakżeito,naczympolegaposzanowanie
autonomicznychdecyzjiosoby.Otóżnajczęściejjestonokojarzone
lubwręczutożsamianezichreaktywnymrespektowaniem–przyj-
mowaniemdowiadomości,żeokreślonypodmiot,naktóregodzia-
łaniamoglibyśmywpłynąć,podjąłtaką,anieinnądecyzję,iprzy-
najmniejnieprzeszkadzaniemmu(aczasemteżpomaganiem)wjej
realizacji.Głębszenormatywnepowody,dlaktórychtakrozumiane
respektowanieautonomicznychdecyzjiosobyuznajesięza(przynaj-
mniejwarunkowylubograniczony)obowiązeketyczny,mogąbyć
przytymróżne,alewniektórychwypadkachtenzpozoruswoiście
deontologiczny,tzn.niekonsekwencjalnyobowiązekdasięwgrun-
cierzeczysprowadzićdoobowiązkuczynieniadobralubnieczynie-
niazła,itonajednejzdwóchnasuwającychsięścieżek.Możnawięc
