Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pojęcieiklasyfikacjainstrumentówfinansowych
11
1.
Instrumentyfinansowe
jakoelementsystemufinansowego
Każdepaństwoposiadaswójodrębnysystemfinansowybędący„mechanizmem
współtworzeniaiprzepływusiłynabywczejmiędzyniefinansowymipodmiotami
gospodarczymi,wskładktóregowchodzą:instrumentyfinansowe,rynkifinansowe,
instytucjefinansowe,orazzasadyokreślającesposóbichfunkcjonowania”[Pietrzak,
Polański1999,s.11].Zgodniezpowyższądefinicją,instrumentyfinansowestano-
wiąjedenzczterechpodstawowychelementówtegosystemuumożliwiającyrealiza-
cjęjegotrzechpodstawowychfunkcji(pieniężnych,kapitałowychikontrolnych).
1.1.Pojęcieiklasyfikacja
instrumentówfinansowych
Instrumentyfinansowemożnadefiniowaćwróżnysposób,przyczymdefinicje
mogąm
iećcharakterfunkcjonalnylubprawny.Teostatnieodnosząsiędopew-
negokontekstu(np.rachunkowegolubtransakcyjnego),mająwięccharakterwy-
specjalizowany,natomiasttepierwszesąbardziejogólneiskupiająsięnaprak-
tycznymsposobiewykorzystaniainstrumentówfinansowych.Przykłademdefi-
nicjifunkcjonalnejjestokreślenieinstrumentówfinansowychjakozobowiązań
finansowych,tojestroszczeńdotyczącychmajątkujednychpodmiotówgospo-
darującychwstosunkudodrugich[Pietrzak,Polański,Woźniak2008,s.21].
Wyraźniewskazanyjestwtymprzypadkuzobowiązaniowyikontraktowycha-
rakterinstrumentówfinansowychorazichbezpośrednizwiązekzpieniądzem.
Ujęciaprawnezmierzajądookreśleniawąskichdefinicjidowybranychcelów,
wjakichwykorzystujesięinstrumentyfinansowe,dlategoniesątakuniwersalne
jakdefinicjefunkcjonalne.Instrumentydefiniujesięwięcinaczejdlapotrzebra-
chunkowychiinaczejdlapotrzebobrotuinstrumentamifinansowymi.Zgodnie
zujęciemrachunkowym,instrumentyfinansowesąkontraktamipowodującymi
„powstanieaktywówfinansowychujednejzestronizobowiązaniafinansowego
alboinstrumentukapitałowegoudrugiejzestronpodwarunkiem,żezkontraktu
zawartegomiędzydwiemalubwięcejstronamijednoznaczniewynikająskutkigo-
spodarcze,bezwzględunato,czywykonanieprawlubzobowiązańwynikających
zkontraktumacharakterbezwarunkowyalbowarunkowy”(art.3pkt23ustawy
orachunkowości).Zrachunkowegopunktuwidzenianiesąnatomiastinstrumen-
tamifinansowymi:
