Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
InstrumentypolitykizagranicznejUSAwobecpaństwAmerykiŁacińskiej1945–2000
podporządkowanyosiąganiujegożywotnychinteresów,którywyrażasięwtworzeniu
ipodtrzymywaniurelacjiorazsytuacjikorzystnychorazzapobieganiuiusuwaniusytu-
acjiniekorzystnych5.ErhardCziomerpiszenatomiast,iżpolitykazagranicznatoproces
formułowaniairealizowaniainteresównarodowo-państwowychwstosunkudoinnych
państworazuczestnikówsystemumiędzynarodowego.Zwracaonuwagęnabliskiepo-
wiązaniepolitykizagranicznejiwewnętrznej.Wynikatostąd,żeorgany,którereali-
zująokreśloneinteresyzewnętrzne,sąwspólnezarównodlapolitykizagranicznej,jak
iwewnętrznej6.Powiązaniapolitykiwewnętrznejizewnętrznejsąteżistotnezinnego
punktuwidzenia.Politykazagranicznamożebyćmianowicieistotnyminstrumentem
politykiwewnętrznej.Przykładtegomożestanowićjednoczenienaroduwjakiejśwspól-
nejsprawie7.Wzajemnazależnośćpolitykizagranicznejiwewnętrznejwidocznajest
teżchoćbywzmianachpolitycznych.Przykłademmożebyćzmianaorientacjipolityki
zagranicznejStanówZjednoczonychpodrugiejwojnieświatowejiodejścieodpolityki
izolacjonizmu8.
Wświatowychbadaniachnadstosunkamimiędzynarodowymispojrzenienapolitykę
zagranicznąpaństwajestzróżnicowane.Odzakończeniadrugiejwojnyświatowejdomi-
nującymnurtemwbadaniachnadstosunkamimiędzynarodowymijestrealizm.Wko-
lejnychlatachkształtowałysiękolejnenurtybadawcze.Najpoważniejsząalternatywą
dlarealizmustałsięnurtliberalny.Zczasemobanurtyewoluowały,dającpodstawy
dorozwojunowychkoncepcjiiparadygmatówwstudiachnadstosunkamimiędzyna-
rodowymi.Zapraojcanurturealistycznegobądźteż,jaktwierdząniektórzy,zatwórcę
takzwanegorealizmuklasycznegouchodzihistorykstarożytnejGrecji–Tukidydes.
Jegosposóbpostrzeganiastosunkówmiędzynarodowychkontynuowaliirozwijalimię-
dzyinnymiNiccolóMachiavelliorazThomasHobbes9.Kontynuatoremtradycjireali-
stycznejijednymznajwybitniejszychprzedstawicielitegonurtuwXXwiekujestHans
J.Morgenthau–autorjednegoznajważniejszychdziełoteoriistosunkówmiędzyna-
rodowych–PoliticsAmongNations.NajważniejsząkonstatacjąMorgenthaua,atak-
żewszystkichprzedstawicielirealizmuijegoróżnorodnychodmianjeststwierdzenie,
żepolitykajestwalkąowładzęnadinnymiludźmi.Władzajestcelembezpośrednim.
WedługMorgenthaua,sposobyzdobywaniawładzyijejpóźniejszegoutrzymywania
decydująotechnicedziałańpolitycznych10.Ponieważzwolennicyrealizmutraktująpo-
litykęzagranicznąjakocelowedziałanie,mającenaceluprzedewszystkimposzerzenie
5
RomanKuźniar,Dziedzinystosunkówmiędzynarodowych[w:]Stosunkimiędzynarodowe.Geneza,
struktura,dynamika,red.E.Haliżak,R.Kuźniar,WydawnictwoUniwersytetuWarszawskiego,Warszawa
2006,s.122.
6
ErhardCziomer,LubomirZyblikiewicz,Zaryswspółczesnychstosunkówmiędzynarodowych,Wydaw-
nictwoNaukowePWN,Warszawa2006,s.121.
7
KennethN.Waltz,Man,theState,andWar,ColumbiaUniversityPress,NewYork/London2001,
s.81–82.
8
RogerScruton,Małysłownikmyślipolitycznej,WydawnictwoZyskiS-ka,Poznań2002,s.289;hasło
politykazagraniczna.
9
RobertJackson,GeorgSorensen,Wprowadzeniedostosunkówmiędzynarodowych.Teorieikierunki
badawcze,WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków2006,s.72.Zob.Tukidydes,Wojnape-
loponeskat.IiII,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Warszawa2004;NiccolóMachiavelli,Książę,Wy-
dawnictwoZielonaSowa,Kraków2005;ThomasHobbes,Lewiatan,czylimateria,formaiwładzapaństwa
kościelnegoiświeckiego,FundacjaAletheia,Warszawa2005.
10
HansJ.Morgenthau,ScientificManVersusPowerPolitics,PhoenixBooks,Chicago1965,s.195.
