Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
ROZDZIAŁI
CustomsandPatentAppeals),SądCelny(CustomsCourt),SądPodatkowy(Tax
Court),SądHandluMiędzynarodowego(U.S.CourtofInternationalTrade),sądy
upadłościowe(bankruptcycourts)13czySądds.InwigilacjiObcychWywiadów
(ForeignInteligenceSurveillanceCourt)14.
KonstytucjaStanówZjednoczonychAmerykistanowi,żesędziowiesprawują
swojąfunkcjędopókiobowiązkiswewykonująnienagannieazaswąsłużbę
otrzymująwokreślonychterminachuposażenie,którewokresiesprawowania
przeznichtejfunkcjiniemożeuleczmniejszeniu.Mająoniprawoprzejścia
naemeryturęwwiekulat70,poprzepracowaniu10latpracywcharakterze
sędziegofederalnego,albowwieku65latpo15latachpracy.
Jeślichodziosądownictwostanowe,toskładasięnaniezarównosądow-
nictwoojurysdykcjiogólnejjakisądownictwoojurysdykcjiograniczonej15.
Sądownictwostanoweojurysdykcjiogólnejjestzróżnicowanepodwzględem
nazewnictwa,organizacji,kompetencji,statususędzióworazprocedurdziałania.
Wkażdymdystrykcieistniejejedensądpowszechny,będącysądempierwszej
instancji,rozpatrującywiększośćsprawcywilnychiwiększośćsprawkarnychoraz
apelacjeodsądówstanowychookreślonejjurysdykcji.Sprawęprowadzijeden
sędziazawodowyprzyudziale„małej”ławyprzysięgłychiwydajeorzeczenia,
odktórychprzysługujeapelacjadosądudrugiejinstancji.
Drugimszczeblemsądownictwastanowegosąsądyapelacyjne.Wtrzydzie-
stustanachsątojednesądyapelacyjnezarównodlasprawcywilnychjakidla
sprawkarnych.Wkilkupozostałychsątoodrębnesądyapelacyjnedlaspraw
cywilnychidlasprawkarnych.WstanieNowyJorkapelacjerozpatrywanesą
przezspecjalnywydziałstanowegosądunajwyższego.Sądyapelacyjneorzekają
wskładzieod3do9sędziówzawodowych(wybieranychnaokres4–9lat),bez
udziałuławyprzysięgłych,większościągłosów.
Najwyższąinstancjąsądownictwastanowegoojurysdykcjiogólnejsąstanowe
sądynajwyższerozpatrująceapelacjeodniektórychorzeczeństanowychsądów
niższejinstancji.Zakresichkompetencjijestróżnywposzczególnychstanach.
Składająsięz5–9sędziówwybieranychlubnominowanychna6–14lat,wyjąt-
kowodo70.rokużycialubdożywotnio.
Dosądownictwastanowegoojurysdykcjiograniczonejmożnazaliczyćsądy
pokoju,sądymagistrackie(policyjne)orazinnespecyficznesądy,którychprzy-
kłademmogąbyćsądyruchudrogowego(trafficcourts),sądydlanieletnich,
polubownesądyrodzinne,sądywykroczeń,sądyhrabstwitp.16.Nowymrodza-
13
R.Tokarczyk,Prawoamerykańskie,dz.cyt.,s.64–65.
14
M.Grzybowski,A.Kulig,SystemyustrojoweStanówZjednoczonychiKanady,Oficyna
WydawniczaABRYS,Kraków2015,s.147.
15
R.Tokarczyk,Prawoamerykańskie,dz.cyt.,s.65.
16
Tamże,s.66.
