Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IWprowadzenieteoretyczne
17
czyorazscalającychzdolnościgrupy.Przyjmujesięwięc,żesprawniejjestosiągnąć
cel,gdyindywidualnedziałaniagraczysąracjonalniewkomponowanewdziałaniagru-
poweopartenawspółdziałaniu.
Zawodnikwgrupiejestnatylejejczęścią,nailefaktyczniespełniafunkcjenajej
rzecz.Gdykażdyzczłonkówgrupyangażujesięwnajwyższymstopniuwosiąganiecelu
przyjętegodlakonkretnejgry,występujewówczasefektsynergiczny.Synergiawzespoło-
wejgrzesportowejtoekwifinalnyukładzależnychefektówułatwiających(facylitacja)oraz
umożliwiających(organizacja)osiąganiecelówgry.Wymienionepostaciesynergiiwcho-
dząwskładtzw.synergiizewnętrznej.Poziomjejprzejawianiadeterminujądyspozycje
osobniczegraczywzajemnieodsiebiezależne,tworząceekwifinalneukładydyspozycji
synergizujących.Układysynergicznedyspozycjiosobniczychdogryokreślasięmianem
synergiiwewnętrznej(Panfil2006a).Autortentwierdzi(tamże),żesynergiawewnętrzna
determinującawspółdziałaniewgrzeżtosynergiawewnętrznadyspozycjiosobniczych
determinującajednopodmiotowedziałaniegracza(porównajryc.9),poszerzonaodys-
pozycjeprospołeczneiproorganizacyjne,któreobejmująnastępującepredyspozycje:
umiejętnośćkoordynacjiwspółdziałania,asertywność,empatia,cechyosobowościowe
determinujacepozycjęwgrupie.
Wpraktycznymdziałaniuwgrzesportowejistotasynergiizewnętrznejpolegana
umiejętnościtworzeniaprzewagisytuacyjnejbądźliczbowejnadprzeciwnikiem.Wgrze
wpiłkęnożnąprzykłademprzewagisytuacyjnejbędzienp.„granaspalony”lubtzw.„po-
dwajanie”,przewagęliczbową,np.2:1,3:2,tworzysięprzezcelowedziałaniewspomaga-
jące,któreułatwiająrealizacjęcelówgrynp.wyjścianapozycje.
Efektsynergicznypotęgujedziałaniaopartenataktycedynamicznej,którejistotąjest
ciągłe,twórczeprzystosowywaniesięgraczydopowstałychsytuacji.Graczesamodzielnie
poszukująskutecznychsposobówdziałania,któreregulująjedyniezasadypostępowania
orazstrategicznezałożeniakonkretnejgry(Naglak2001).
Biorącpoduwagęistotędziałaniaindywidualnegoigrupowegowgrzesportowej
możnauznać,żewdziałaniachwzględniezależnychodpartnerów(indywidualnych)czyn-
nościruchoweizdolnościkondycyjnedeterminująsprawnerealizowaniecelówgry(dzia-
łaniasągłównienawykowe,choćczęstowykonywanewstanienieświadomościwtórnej),
tojużwdziałaniachbezwzględniezależnych(grupowych)następujerównoważeniesię
znaczeniazdolnościumysłowychimotorycznych,bywprzypadkudziałańułatwiających
realizacjęcelówgrydominującąrolęodgrywałyczynnościumysłowe,coprzejawiasię
wantycypacjidziałańpartnerówiprzeciwników.
Widzimywięc,żesytuacyjnewarunkigrywymagająodgraczaodpowiedniegopozio-
murozwojuioptymalnejaktywizacjiprocesóworientacyjno-poznawczych(Panfil2006a).
Toonedecydująopoprawnościodbioruisprawnościprzetwarzaniawszelkichinforma-
cjizwiązanychzprojektowaniemiprzewidywaniemrozwojusytuacjiwgrze.Wprocesie
tymzdobytawiedzaocelach,warunkachiprawdopodobnychefektachdziałania,atakże
owłasnychmożliwościach,stanowijednozpodstawowychźródełpowodzeniawgrze
(Gracz1998),stądteżmyśleniezawodnikapełniznaczącąrolęwprocesieskuteczne-
