Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakjużwcześniejwspomniano,Ziemiastałasięplanetąmiast,atempowzrostu
liczbyludnościmiejskiej,szczególnietempowzrostumiastmilionowychiwięk-
szych(intensywniezwiększającesięwostatnichdziesięcioleciach),znacznie
przewyższałoiprzewyższatempoogólnegowzrostuliczbyludnościkuliziem-
skiej.Jeślichcemyrozwiązywaćproblemyogólnoświatowe,takiejakefektcie-
plarniany,zanieczyszczenieśrodowiska,biedę,zawłaszczanienowychobszarów
podbudownictwomieszkaniowe,tooczyświatapowinnybyćzwróconenamia-
sta(zwłaszczaduże).Nanichspoczywaogromnaodpowiedzialność,musząone
bowiempamiętać,żeichdziałanialokalnemająwymiarglobalny.Dbałośćote
kwestiejestwpisanawkoncepcjęinteligentnegorozwojumiasta,wideęsmart
city,októrejszerzejnadalszychstronachniniejszejmonografii.
Takajestskalaidynamikawzrostuliczbyludnościmiejskiejiliczbymiast,
atymsamymzjawiskaurbanizacji.Wodniesieniudoniektórychprocesów,
przejawówirezultatówurbanizacji,tworzącychsięformosadniczychorazsiły
społeczno-gospodarczejmiasttrudnojużstosowaćokreśleniemiasto,aglomera-
cjamiejskaczykonurbacja(techniczna,organiczna).Współcześnieświatprze-
żywaeksplozjęmiast(„miastawnatarciu”),itowielkich.Wwielurejonach
światatworząsiębowiemzłożoneirozległeobszarymiejskienazywanekoryta-
rzamimiejskimi,megamiastami,gigamiastami,megalopolisami,miastamiświa-
towymi,globalnymiitp.(Szymańska,2007,2013).
Urbanizacjaświatawzbudzapowszechnezainteresowanie,zarównonajejglo-
balnycharakter,jakiproblemyorazkonsekwencje(pozytywneinegatywne),
jakiezesobąniesie.Czymzatemjesturbanizacja,naczympolegajejfenomen?
JestonazapewnejednymznajbardziejcharakterystycznychzjawiskXXipo-
czątkuXXIwieku,awszelkieprognozygospodarczeidemograficznewskazu-
ją,żeprocestenbędzieprzebiegałdynamicznierównieżwpierwszejpołowie
XXIwieku.Urbanizacjapojawiłasięjużwczasachstarożytnych,czyliwraz
zpowstaniempierwszychmiastnaświecieiprawiedopołowyXVIIIwiekupo-
jęcietoodnosiłosiętylkodomiast(terazrozumiemyjeszeroko,obejmującnim
takżeobszarywiejskie).Słowourbanizacjawywodzisięzjęzykałacińskiego:
urbs,urbismiasto,stolica(szczególnieRzym),urbanusmiejskilubmieszka-
niecmiasta,miłośnikżyciamiejskiego(Kumaniecki,1981).
Pojęcieurbanizacjijestniejednorodneizłożone,mawieloaspektowywymiar
(m.in.ekonomiczny,demograficzny,przestrzenny,społeczny,prawny,ekolo-
giczny).Urbanizacjatozarazemprocesistan(Szymańska,2013,zaMüller,
1975:212)ijakotakąmożnająrozumiećwdwóchżnychaspektach:(1)jako
procesmakonotacjędynamiczną,wiążesięzezmianamiludzkichdziałalności,
zmianamispołeczno-gospodarczymi,zachowaniamiludnościitp.Mierzącje,
moglibyśmyoszacowaćpoziomosiągniętejurbanizacji,wjejprzedmiotowym
funkcjonalnympodejściu;(2)jakostan,czylirezultatprocesu;urbanizacjanaj-
częściejoznaczaliczbęiwielkośćmiejskichjednostekosadniczych,proporcje
19