Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zaproponowaneprzeztegobadaczamodalnościwydająsięnatyle
,,poręczne’’iczęściowojużupowszechnionewliteraturoznawstwie,że
przeniesienieichwobszarbadańtranslatologicznychnadzjawiskiem
intertekstualnościwdzieleoryginalnymjestjaknajbardziejuzasad-
nione.Ponieważniewszystkieodmianymodalnościwymienioneprzez
Markiewiczaokazująsiękonstytutywnedlaanalizowanychwniniej-
szejksiążcedziełliterackich,wykorzystujętylkoniektóreznichipo-
nadtouzupełniamjeonowe–relewantnezperspektywypraktykiprze-
kładowej.
Dokluczowychmodalnościrelacjimiędzytekstowych–zgodnie
zpropozycjąMarkiewiczarelacjiobligatoryjnieinterteks-
tualnych–będąsięzaliczaćcytaty(fragmentypre-tekstudosłownie
włączonego),parafrazy(cytatyniedokładnebezzmianyichznaczenia
podstawowego),kontrafaktury(parafrazyzezmianąznaczeniapod-
stawowego),nawiązaniatematyczne(uzupełnieniafabularne,tj.dopisy-
wanedalszeciągizdarzeniowe,wprowadzenieskładnikówtematycznych),
ikonizacje(parodia),metatekstualizacje(wypowiedzidyskursywnena
tematinnychtekstów)itransformacjetematyczne(por.Markiewicz1989:
222–226).Modalnościteuzupełniająnawiązaniazwykorzystaniem
technikisynkopowejitzw.przeskokintertekstualny.
Takapropozycjauporządkowaniamodalnościrelacjimiędzyteksto-
wychuwzględniaróżnorodnośćsposobówujawnieniadialoguzinnymi
tekstamizuwaginaintensywnośćsygnałów(markerów)intertekstual-
nychiichlokalizację,atakżepełnionąprzezniefunkcję.Wtensposób
przedstawiony,,katalog’’mechanizmówuobecnieniadialogumiędzyteks-
towegowdzieleliterackimmożedostarczyćtłumaczowinarzędzido
wykorzystaniawprocesieanalizytekstuoryginalnego,ateoretykowi
przekładuparametrówwartościującychtranslaty.
–proto/arche/tekst,mogątobyćfragmentyutworów,utworyjakocałości,zbioryutworów
wsensiekolektywnymlubdystrybutywnym[jakogatunek]),płaszczyznyrelacji(warstwa
brzmieniowa,warstwaznaczeniowa,sferawyższychukładówznaczeniowych,poszczególne
regułyistrukturaobiektów),stopieńwyrazistościsygnalizowaniarelacji,stopieńjej
relewancjidlatekstu(tj.jejistotnościdlaujawnieniapotencjałusemantycznegoiartystycz-
negotekstu),rozstępsemantycznyiartystycznymiędzyczłonamirelacjiorazmodalność
relacji.Por.Markiewicz1989:217.
27
