Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Intymnośćiinneformyżyciaprywatnegowteoriiipraktycecodzienności
Luhmannatakwielemówisięointymności,intymnychzwiązkach,„aprzecież
brakjestdlanichwystarczającoteoretycznegopojęcia”
15
.Pierwszymbadaczem
intymności,awpewnymzakresienawetjejteoretykiem,któryjasnowyraził
sweidee,byłgenewskifilozofipedagogJanJakubRousseau.Dlaniego
zarównoto,cointymne,jakito,cospołeczne,byłosubiektywnymsposobem
ludzkiejegzystencji.WWyznaniachRousseauzdajesprawę„zestanówswej
duszy”.Obnażywszysiębezprzykładniezacałąludzkość,twierdzi,żewprag-
nieniu„odsłanianiaswojegownętrzakryjesięnamiętność
16
.Intymność,wed-
ługfilozofa,konstytuująwszelkiegorodzajusubiektywności.Należyonado
sprawnajsubtelniejszych,doprzejawówuczuciowości,nieujawnionychtęsk-
not,tosamotnemedytacje,stanymistyczneczyteż-nadrugimkrańcu-
rozgoryczenie,poczuciekrzywdy,klęskiżyciowej,niezrozumienia;atakże
codziennamoralność.
Intymnośćmożnarozpatrywaćjakoproblemocharakterzeetycznym,spo-
łecznym,psychologicznym,filozoficznym,religijnym,medycznym,prawnym,
jeśliwymienićtylkokilkaaspektówtegozjawiska.Intymnośćjestrównież
kluczemdobudowaniaprzestrzenisztuki.Osobistyton,drażliwośćtematyki
iekshibicjonistycznaszczerośćcharakteryzująpracekolejnychpokoleńartys-
tów.Współczesnasztukaproblematyzujegranicemiędzyprzestrzeniąprywat-
nąapubliczną.Przeniesienieprac„domowych”(obieranieziemniaków,mycie
podłogi,pranie,prasowaniebielizny,zajmowaniesiędzieckiem)wprzestrzeń
galeriimożnauznaćzaanalogicznedoposługiwaniasięprzezfrancuskiego
malarzaMarcelaDuchampaready-mades(przedmiotamigotowymi),wśród
którychnajsłynniejszybyłpotraktowanyjakrzeźbapisuar,nazwany„Fontan-
ną”,wystawionyw1917rokuwLuwrze.
RainerMariaRilkeostrzegał,żebychronićsztukę,abyniedotarłydoniej
sporydnia.Jesttowyrazgłębokiegosprzeciwupoetywobecpłaskiejcodzien-
ności,zagrażającejprawdziwemuistnieniu.Intymnośćtohoryzontpoznawczy,
którykażewyodrębniaćdrobiazgicodzienności,przestrzenieosłonięteod
zgiełkuoficjalnego,publicznegożycia,niuanse,którenadająkulturzewłaściwy
ielementarnysmak.Intymnośćzeswejdefinicjijestniejawnościąitajemnicą,
osobistąwartością,bardzokruchąinietrwałą.Samanaturapodmiotowości
sprawia,żepozostajemywzajemnienieprzenikalni,osobni.Jesteśmypogrążeni
wsubiektywnościizamknięciwswojejprywatności.Peryferyjnośćintymności
niejestjednaksynonimemjejnieistotności.JakpodkreślaMaryDouglas,to
właśnieniewypowiedzianesensymająpodstawoweznaczenie
17
.Trudnoroz-
15
NiklasLuhmann,Semantykamiłości.Okodowaniuintymności,przeł.JerzyŁoziński,
WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa2003,s.194.
16
JanJakubRousseau,Wyznania,część1,przeł.iwstępTadeuszŻeleński(Boy),
PaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa1956,s.35,43.
17
MaryDouglas,Ukryteznaczenia.Wybraneszkiceantropologiczne,przeł.EwaKlekot,
WydawnictwoMarekDerewiecki,Kęty2007,s.21.
