Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.2.Komórkapodstawowąjednostkąwszystkichorganizmów
39
kariotycznej,jestbardziejzłożona,mawielewewnętrznychbłonwy-
odrębniającychliczneorganelle,któreniewystępowałyuprokario-
tów.Narysunku2.3bprzedstawionoschematkomórkizwierzęcej,
anarys.2.3c-komórkiroślinnej.
Jądroskładasięzchromosomów,któreuwidaczniająsiędopiero
wczasiepodziałujądra-wprocesiemitozy.Nabudowęjądraskła-
dająsię:otoczkajądrowa,oddzielającajeodcytoplazmy,kariolim-
fa-inaczejsokjądrowy,wktórymzanurzonajestchromatynaiją-
derko.Chromosomyeukariotyczne,będącepodziałowąpostacią
chromatyny,sązbudowanezcząsteczekDNApołączonychzasado-
wymibiałkami,zwanymihistonami(znanychjest5rodzajówhisto-
nów).NićDNAjestnawiniętanardzeń,którytworzyoktamerhisto-
nowy(8cząsteczekhistonów);całośćstanowitzw.nukleosom,któ-
ryjestuważanyzapodjednostkęchromosomów.Istotnąfunkcją
histonówjesttakżerepresjaDNA,któramaistotneznaczeniewpro-
cesachróżnicowaniakomórek.Wjądrzejestzawartanajważniejsza
informacjagenetycznakomórki,alepewnączęśćinformacjikoduje
teżDNAznajdującysięwmitochondriachichloroplastach.Mito-
chondriastanowiąmiejscawytwarzaniaenergii-wnichodbywasię
procesoddychania,którydostarczaenergięprzenoszonązapośred-
nictwemcząsteczeknukleotyduATP(adenozynotrifosforanu).Te
samopowielającesięorganellesązbudowanezdwóchbłon.Silnie
pofałdowanabłonawewnętrzna(tzw.grzebieniemitochondrialne)
jestnośnikiemenzymówłańcuchaoddechowego,zwanychcyto-
chromem;tusyntetyzowanyjesttakżeATP-uniwersalnynośnik
iakumulatorenergii.Wśrodkumitochondriumznajdujesięmacierz
mitochondrialna(matrix)tworzącakoloidalnyroztwórzawierający
liczneenzymy,np.cykluKrebsa,orazgenoformitochondrialny(mit-
-DNA)wrazzrybosomami,przypominającybudowąkomórkęproka-
riotyczną.
WkomórkachroślinzielonychiglonówATPjestwytwarza-
nytakżewplastydach,zwanychchloroplastami.Sątoorganelleoto-
czonepodwójnąbłoną;wbłonachwewnętrznychchloroplastów,
zwanychtylakoidami,sązawartebarwniki,takiejakchlorofil,dzięki
którymzachodziprocesfotosyntezy.Wprocesietymenergiaświetl-
najestzamieniananaenergięchemiczną,którejnośnikamisączą-
steczkiATP.Zarównomitochondria,jakichloroplastymająwłasny
DNAisązdolnedowytwarzaniawłasnychbiałek.Processyntezy
tychbiałekjestbardziejpodobnydosyntezybiałekbakteryjnychniż
dowłaściwegoprocesubiosyntezybiałek,któryueukariotówzacho-
dziwrybosomachpokrywającychretikulumendoplazmatyczne-
siećwewnątrzkomórkowychbłon.Doretikulumendoplazmatyczne-
goprzylegają:aparatGolgiegowkomórkachzwierzęcychlubdikto-
