Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
600
Rozdział15INadzórnadbroniąjądrową
Dużaczęśćwysiłkówwzakresienierozprzestrzenianiabronimapodłożekulturo-
we,budowaneprzezlatadziękidyplomacjiipowściągliwościmocarstwnuklear-
nych,któreod1945rokuzakazałyużywaniatejbroninawetwobliczupotencjalnej
klęskizrąkpaństwniejądrowych.Potwierdzajątoumowymiędzynarodowe,takie
jakUkładonierozprzestrzenianiubronijądrowejiKonwencjaofizycznejochro-
niemateriałówjądrowych[951],egzekwowaneprzezMiędzynarodowąAgencję
EnergiiAtomowej,MAEA(ang.InternationalAtomicEnergyAgency,IAEA).
Każdegorokureaktorycywilneprodukująokołodziesięciutonplutonu,ajeśli
rasaludzkamanadłuższąmetęwykorzystywaćenergięjądrową,będziemygo
zużywaćwreaktorach,atakżewytwarzaćjakoefektubocznyprzetwarzaniauranu.
Musimywięcstrzectychrzeczywsposób,którywzbudzimiędzynarodoweza-
ufanie-nietylkomiędzyrządami,lecztakżewśródcorazbardziejsceptycznej
opiniipublicznej1.
Zprogramunuklearnegowyodrębniłasięszerokagamatechnologiizabezpie-
czeń.ZajmującesięuzbrojeniemlaboratoriaDepartamentuEnergiiStanówZjed-
noczonych-wSandii,LawrenceLivermoreiLosAlamos-pracowałyprzezdwa
pokolenia,abybrońimateriałyjądrowebyłytakbezpieczne,jaktotylkomożliwe.
Wspomniałemjużoniektórych,bardziejprozaicznych,ubocznychwynikachich
prac,ododkrycia,żehasłaskładającesięzwięcejniżdwunastucyfrnienadawałysię
doużytkuwwarunkachpolawalki,powysokiejklasysystemyalarmowe.Sztuczka
polegającanaowijaniuświatłowoduwokółurządzeń,któremająbyćchronione,
iwykorzystywaniuefektówinterferencjidowykrywaniazmianydługościmniejszej
niżmikronzostałazaprojektowanadoowijaniagłowicbojowychznajdującychsię
wuzbrojeniuibezbłędnegoalarmowania,jeśliktóraśznichzostanieporuszona.
Wkolejnychrozdziałachzobaczymyjeszczewięcejtechnologiipochodzenia
nuklearnego.Naprzykładrozpoznawanietęczówki-najdokładniejszysystem
związanyzbiometrycznąidentyfikacjąosób,obecnieużywanywindyjskimsyste-
miepotwierdzaniatożsamościAadhaar-zostałopracowanyprzyużyciufunduszy
DepartamentuEnergiiStanówZjednoczonychwcelukontrolowaniadostępudo
magazynuplutonu.Znacznaczęśćwiedzyspecjalistycznejwzakresieodporności
namanipulacjeitechnologiiwykrywaniamanipulacjiwyewoluowała,abyzapo-
biegaćnadużyciomzwiązanymzkradzieżąbroniczyurządzeńkontrolujących.Po
11wrześniaStanyZjednoczoneiichsojusznicypodjęliwielestanowczychkroków
wceluograniczeniarozprzestrzenianiabronijądrowej.Obejmowałyone:
(1)inwazjęnaIrakwmarcu2003roku,którejcasusbellibyłostwierdzenie,
żeIrakposiadabrońmasowegorażenia;
1Naprzykładrządbrytyjskibyłpoważniezawstydzonyw2007roku,gdyzabezpieczeniajegozapasów
plutonuzostałyskrytykowaneprzezwybitnychnaukowców[1629],orazponowniew2018roku,gdypar-
lamentarnakomisjarachunkówpublicznychskrytykowałarozpadającesięobiektyprogramuzbrojenio-
wego,starzejącąsięsiłęroboczą,brakiwyspecjalizowanejkadry,endemicznefinansowanieiproblemy
praktyczne[1563].
