Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JózefMarecki,LucynaRotter
modelświętości:społecznika,patrioty,dydaktykaipedagoga,ukierun-
kowanychnadrugiegoczłowieka.
Chrześcijanieodpierwszychwiekówdbalioto,byspisywaćimio-
namęczennikówizachowywaćopisyichmęczeństwa.Wtensposób
staralisiępamięćonichzachowaćdlaprzyszłychpokoleń,atymsa-
mymmiećnieustannychorędownikówuBogaiwzorydonaśladowa-
nia.Spisywaneżywoty(vita)lubopisymęczeńskiejśmierci(passio)
stałysięjednązpopularniejszychlektur,wktórejrozczytywałysięcałe
pokolenia.Innąformąupamiętnianiaświętychibłogosławionychbyły
kalendarze.JednymznajstarszychjestDepositiomartyrumczylispis
męczennikówpodającydzieńimiejscezłożeniaichdogrobu,zawarty
wChronografieFilokalaz354roku9.
DoIIIwiekuchrześcijanieniewyróżnialisięspecjalnymiczyod-
miennymiformamikultuzmarłychlubświętych.Kulttenograniczałsię
doprzewidzianychzwyczajemkulturantycznychodwiedzinnacmen-
tarzuwroczniceśmierciispożywaniatamposiłku,zuwzględnieniem
porcjidlazmarłego.Zwyczajten-uznanyzapogański-biskupizaczęli
zwalczaćdopierowIVwieku.Jużwpierwszychwiekachkultświętych
rozumianybyłniejakocześćoddawanawyłączniedanejosobie,alejako
uwielbienieBogaprzezżycieidziełaświętego.ToBógobawiasięwswo-
ichświętych.UroczystościświętychgłoszącudaChrystusawJegosłu-
gach,awiernympodająodpowiednieprzykładydonaśladowania10.Święci
ibłogosławienisąpośrednikamiwludzkichmodlitwachkierowanych
doJezusaChrystusa,DuchaŚwiętegoiBogaOjca.
Wgminachpierwszychchrześcijancześćmęczennikomoddawa-
nabyłaimwdniuunarodzindlanieba”czyliwdniuupamiętniającym
męczeńskąśmierć.Aktemczcibyłauroczystaliturgia,naktórejpod
przewodnictwembiskupagromadziłasięcałaspołecznośćwiernych.
Zczasemzaczętogłosićokolicznościowekazaniakuchwaleświętego,
podkreślającejegoaktyheroiczne.Pierwsząwzmiankęotakimob-
rzędzieodnaleźćmożnawOpisiemęczeństwaPerpetuy,Felicytyiich
towarzyszy,którzyponieśliśmierćw203roku11.Wtekścietymmoże-
myprzeczytać:Sięgającwierniedowspomnień,czytajciewięcwkoście-
le,bracia,dlawspólnegozbudowania,owedziejetychnajsłynniejszych
ibłogosławionychmęczenników(Ż).Czytajcieje,wzywającimieniaPana,
abypoprzezichiwszystkichświętychmodlitwymiałnadnamizmiło-
wanie12.ZpołowyIIIwiekupochodzinatomiastświadectwośw.Fruk-
9
F.iG.Lanzi,Jakrozpoznaćświętychipatronówwsztuceiwwyobrażeniach
ludowych,s.12.
10
DokumentySoboruWatykańskiegoII.KonstytucjaoLiturgiiświętej,nr111.
11
Znanesątrzyopisymęczeństwatychświętych:dwałacińskieijedengrecki.
12
AttiminoridellesantePerpetuaeFelicita,w:AttidieMartiri,Milano1985,
s.214.
VIII
