Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uliczkisąbłotniste,podziurawioneinierówne,aśrodekkażdejznichstałsięściekiemodprowadzającymwszelkie
odpadkiwyrzuconeprzezmieszkańcówczygości.Samrynekprawdopodobnieczęściowozabudowanyjestdrewnianymi
ruderami.Wmiaręupływulatrzędystraganówzmieniłysięwdwu-lubtrzykondygnacyjnedomkizesklepaminadole
imieszkaniamikupcównagórze.Niemająpodwórek,ajeślitak,tominiaturowe.Obecnośćtychdomówzmienia
przestronnyniegdyśrynekwzbiorowiskowąskichzaułków.Wmałychmiasteczkachnieobowiązujeścisłyzakaz
wykonywanianiehigienicznychpracnagłównychulicach.Rozglądającsięporynku,prawdopodobniezauważysz
tuiówdziekogośwyrzucającegodowiadrastertyzwierzęcychwnętrzności.Przeważnienieistniejąteż(wodróżnieniu
odwiększychmiast)przepisyzakazującekryciadachówstrzechą,wskutekczegorzędywybudowanychnarynkutanich
domówzdrewnaimasygliniastej(mieszankigliny,słomy,łajnaisierści)pokrytychstrzechąstanowiąogromne
zagrożeniepożarowe.Jeślistrawijeogień,sąodbudowywanewpodobnejformieitrudnosiędziwić,żepokilku
miesiącachuliceznówstająsięcuchnąceizawalonezgliszczami,awąskiealejkiczęściowozablokowanepustymi
beczkamiipołamanymiskrzyniami.
MałemiasteczkaniesąjednaktylkobłotnistymiwrzodaminamapieAnglii.Każdezachowałoprzynajmniejczęść
pierwotnegootwartegorynku,awlecie,przyrozstawionychstraganach,otwartychsklepachisłońcuoświetlającym
drewnianelady,wrażeniejestzupełnieinne.Zaskoczycięwielkośćtłumugromadzącegosiętuwdnitargowe:zfarm
iposiadłościwokolicznychparafiachprzybyłokilkasetosób!Ponadtospotkaszpodróżnikówikupcówzdalekichstron,
podążającychzeswymtowaremodrynkudorynku.Sklepyjarząsiękolorami,naulicachrozbrzmiewamuzyka.
Piwiarnieigospodysąprzepełnione.Słychaćśmiech,okrzykiirozmowy.Ulicamidumnieparadująkonie.Panuje
ogromnaekscytacja,którautwierdzacięwprzekonaniu,żetaniewielkaosadaliczącazaledwie100domówniejest
jakimśtamprowincjonalnymzaściankiemhandlowym,aleintegralnączęściąkupieckiegoświata.Posiadanierynku
przemieniłotenfragmentlokalnegokrajobrazuwprężnecentrumhandlu,dyskusji,plotekiinformacji,nawetjeślitylko
najedendzieńwtygodniu.
Prowincja
Latemnadrogachunosisiępył.Wozyikoniejucznewlokąsię,mijaneprzezgrupypieszychiodczasudoczasujakiegoś
galopującegoposłańca.Jeśliwysforowałeśsięprzedtowarzystwo,podróżujeszwspokoju,otoczonyciągnącymisię
pohoryzontpolamiiwzgórzami,słyszącjedynieśpiewptaków,skrzypieniekółwłasnegowozuimożeszmerwody
wstrumieniuczyrzece.
WewspółczesnejAngliipolekojarzysięzniewielkąkwadratowąpołaciąziemiopowierzchniod2do10akrów,
apokrytetakimipoletkamiwzgórzewyglądajakpatchworkowanarzuta.WXIVwiekujestinaczej.Nawiększości
obszaruAnglii–wszędziezwyjątkiemDevon,Kornwalii,fragmentówKentiEssexorazpółnocnegozachodu
–zobaczyszogromne,nieregularnepolaobejmująceod700do1200akrów,pozbawionepłotów,żywopłotówczymurów.
Każdepolepodzielonejestnadziałkilicząceokołoakra,akażdaznichużytkowanajestprzezinnegochłopa.Takie
działkipogrupowanesąwfurlongi,którejednakniemająnicwspólnegozestosowanąwpóźniejszychczasachjednostką
długościotejsamejnazwie.Każdyfurlongodgradzapasziemialbościeżka.Zlekcjihistoriiwszkolebyćmoże
wyniosłeśprzeświadczenie,żecodwalubtrzylatajednozkażdychdwóchczytrzechpóljestpozostawianeodłogiem
–terazmaszokazjęsięprzekonać,żeniedotyczytowielkichpól,leczpojedynczychfurlongówwichobrębie.Dwa
zkażdychtrzechfurlongówobsianesązbożem–najczęściejpszenicą,owsemijęczmieni–podczasgdytrzeciesłuży
zapastwiskodlabydła,owiec,kóziświń.
Wokółtychogromnychpołaciziemiograniczonychrowamilubwałamiziemnymirozciągająsięwspólnepastwiska
dlaowiec,lasydostarczającedrewnanaopałibudowęalbołąki,zktórychpozyskujesięsiano.Pastwiskaiłąkizajmują
wieletysięcyakrówwysokopołożonejzieminatereniecałejAnglii.Gdzieniegdziespotkaszmałepoletkaizagrody
otoczonemurem,rowem,wałemlubżywopłotem.Tomiejsca,wktórespędzasięzwierzętanazimę.Takichmurówczy
żywopłotówjestjednakniewiele.Naogółmożeszzejśćzdrogiprostonałąkę,adalejnapole.Wielepasącychsię
zwierzątdokładnietakrobi:wchodząnapolaizadeptująplony,złoszczącrolnikówizawstydzająchaywarda–urzędnika,
któregozadaniemjeststrzecplonówprzedzwierzętami.
Wbrewtemu,czegomógłbyśoczekiwać,lasyniezajmująznaczniewiększegoobszaruniżwspółcześnie–stanowią
około7%całegoobszarukraju.Tyleżeniemalkażdyichcaljeststarannieużytkowany.Częśćterenówwydzielononalas
