Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zatytułowanaPogromczarnoksięskiebłędy,latawcówzdrady
ialchimickiefałsze.JejautorembyłeksjezuitaStanisławzGór
Poklatecki,którynieukrywałsympatiidlamagiinaturalnej(białej),
aktóremuzależałonatym,abyprzestrzecswoichczytelnikówprzed
oszustwamiwszelkichczarnoksiężników,alchemikóworaz
„latawców”.
Piszącoczarachiczarowaniu,Poklateckioparłsięnietylko
nawłasnymdoświadczeniu,alezapewneczerpałwiedzętakże
ztraktatówzagranicznych.Wśródnichmusiałybyćitakie,które
dokonywałyklasyfikacjidziałańmagicznych.WXVIwieku
rozróżnianobowiemtrzyrodzajeczarów:sorsdivinatoria,sors
amatoriaisorsmalefica(bądźvenefica).Sorsdivinatoria,czyli
przepowiadanieprzyszłości,traktowanebyłowhistoriiczarownictwa
dośćłagodnie,chociażkobietęparającąsięwróżbiarstwemnietrudno
byłooskarżyćocoświęcej.Pozatymkorzystaniezusługwróżek
mogłodoprowadzićdonieoczekiwanychzbrodni,czegodowodzi
sprawaniejakiegoIdziegoPutozewsiDroginia,któryw1681roku
stanąłprzedkrakowskimsądemgrodzkim.Sędziowieskazali
gonakaręśmierci,ponieważwskutekwskazówekodebranych
odwróżekzabiłażosiemosób5.Sorsamatoria,drugirodzajczarów,
polegałnawzbudzaniuwludziachmiłości,główniezmysłowej,zkolei
celemsorsmaleficabyłoszkodzenieżyciulubzdrowiuludziizwierząt
bądźneutralizowanietegorodzajuczarów.
1W.Boryś,Słowniketymologicznyjęzykapolskiego,Kraków2005,s.90.
2KatechizmKościołaKatolickiego2116,oprac.internetoweM.Baranowski,woparciu
owyd.Pallottinum1994,http://www.katechizm.opoka.org.pl/rkkkIII-2-1.htm[dostęp:
22kwietnia2019].
3H.Biegeleisen,Lecznictwoludupolskiego,Kraków1929,s.274.
4O.Kolberg,Lud:jegozwyczaje,sposóbżycia,mowa,podania,przysłowia,obrzędy,
gusła,zabawy,pieśni,muzykaitańce,seria5–7,Krakowskie,cz.I–III,Kraków1871–1874;
J.Łepkowski,Przeglądtradycyj,legend,nabożeństw,zwyczajów,przysłów
iwłaściwości,Kraków2018(edycjanapodst.wydaniaz1866roku);S.Udziela,
