Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wiedza
Esejowydajnościiinnowacjiwsferzewiedzy
UCZENIESIĘDLAWYDAJNOŚCI
Głównym,powtarzającymsięwątkiemwnauceoprocesachuczeniasięjest
teza:„wiedzatopotęga”.OryginalnafrazaczęstoprzypisywanajestFrancisowi
Baconowi.Wobszarzeuczeniasięodnosisięonadoidei,żewiedzaumożliwia
skutecznąkontrolę.Wlatach50.XXw.NewelliSimon(1972)zaczęlitworzyć
inteligentnyprogramkomputerowyGeneralProblemSolver,wykorzystujący
ogólnestrategierozwiązywaniaproblemów,jakchociażbyokreślaniecelów
cząstkowych,szukaniealternatywyczyuzasadnionezgadywanie.Tobyłoin-
telektualnedziełosztuki.Równocześnieautorzyzdalisobiesprawę,żeogólne
technikirozwiązywaniaproblemówmiałycharaktersłabychmetod–strategii
ogólnych,aleniewydajnychipracochłonnych.Ludzienatomiastsięgająpo
silnemetody–strategieosadzonewwiedzydostosowanejdokonkretnych
zastosowań.Początkującyszachiścipróbująwnioskowaćokolejnymruchuna
podstawiewszystkichmożliwychreakcjiprzeciwnikaiodpowiedzinanie.To
jestsłabametoda.Wytrawniszachiścizaśszukająotwartychkolumn,rzędów
iprzekątnych,ponieważtozanimiprzeważniekryjesięgłównaprzewaga.
Tosilnametoda.Dziękiwiedzystajemysięwydajniejsiipotężniejsi.
Wydajnawiedzacharakteryzujesięszybkimwydobywaniemzpamięci,
dokładnymzastosowaniemiwysokąspójnościąwykonania.Lekarze,którzy
częstowykonywaliokreślonąoperację,mająwysocewydajnąwiedzę.Po-
trafązdiagnozowaćileczyćnowegopacjentaszybkoiefektywnie.Wybiera-
jącchirurga,wartozapytać:„Iletakichzabiegówjużpanwykonał?”.Poziom
praktykijestlepszympredyktorembiegłościniżwrodzonainteligencja(zob.
rozdz.5).
Wydajnawcześniejszawiedzapoprawianaszezdolnościinterpretowania
nowych,powiązanychinformacjiiniezmienniepozwalaprzewidywaćwynikucze-
niasięwykraczającypozazastosowanąmetodęnauczania(zob.rozdz.17).Je-
żelipodczasocenianiaumiejętnościczytaniadamyuczniowitekstynawiązujące
dojegodoświadczeń,uzyskanyprzezniegowynikbędzielepszy.
Wiedzadajenamnawetwładzęnadskutkamistarzeniasię.Wtrzeciej
dekadzieżycianaszezdolnościzapamiętywania,selekcjiiprzeskakiwania
międzyźródłamiinformacjisłabną(takajestniestetystatystycznaprawda).
Ajednakwiedzadajenamprzewagęwzakresiepodstawowychmożliwości
przetwarzaniainformacji.HambrickiEngle(2002)pozwoliliuczestnikomba-
daniawysłuchaćkilkuminutowejrelacjizmeczubejsbolowego.Późniejbadani
16
