Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
typsumienia,któreniepozwalategozaakceptować.Dochodzi
czasemdotego,żeludziewrażliwi,naskutekniezgodności
czynuzwłasnymsumieniem,popełniająsamobójstwa.Niepo-
trafiążyć.Takwięcuwewnętrznienieregułmoralnychtworzy
cośwrodzajufundamentustrukturypsychicznej.Ludzieżyją
wsiecitegotypustrukturionewpływają,niejakoodwewnątrz,
nanaszezachowania.Dotyczytozresztąnietylkoczynówoce-
nianychjakozachowaniemoralne,aletakżeinnychspraw.Są
tacy,którzynaprzykładniepotrafiązjeśćposiłkuzpodłogi.
Adlaczego?Toniejestanimoralne,aniniemoralne,aletosię
niemieściwichobyczajowości.Czylijestwieletakichreguł–
każdymożejerozpoznaćusiebie–któresprawiają,żepew-
nychrzeczy„niejesteśmywstaniezrobić”.
Całatasiećwswojejpodstawowejczęścitouwewnętrznio-
neregułymoralne,odczuwanejakooddziaływaniesumienia.
Konfliktywtejsferzedziałająbardzomocnoidotyczyćmogą
dużychgrupspołecznych.Istniejecałysystemopiekipsycholo-
gicznej,naprzykładnadofiaramikataklizmówczykonfliktów
zbrojnych.Amerykanieopisaliproblempokoleniażołnierzy,
którzypowrócilizdługoletniejikrwawejwojnywWietnamie
iwieluznichprzezdługiczasniemogłoodzyskaćharmonii
psychicznej,ładuwewnętrznego.ZaczynatodotyczyćiPolski,
jakożewysyłamynaszychprzedstawicieliwojskawróżnere-
giony,imusząonitamdokonywaćczynów,któreczęstowiążą
sięzwalką,zzabijaniem,izpewnościąmogąwywoływaćkon-
fliktymoralne.
Reasumującpowtórzmy,żemoralność,jejoddziaływanieto
właściwyibogatyprzedmiotetyki.
Wejrzyjmyterazwdośćskomplikowanątypologięetyki,
niejesttobowiemdyscyplinajednolitaijednorodna.Przez
dwaipółtysiącalatistnieniafilozofii,systemymyśleniaomo-
ralnościstałysiębardzozróżnicowane.Możnawskazaćsześć
zasadniczychsposobówdzieleniaikonkretyzacjisystemów
etycznych.
15
