Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
-kwiatowych,pasowychczyadamaszkowych)52.Maładziałalnośćprodukcyjnaopartabyłaczęsto
nadywersyfkacjiprodukcji,któramiałaprzynosićdochodywoparciuominimalizacjęstratwywo-
łanychspadkiemsprzedażydladanegorodzajuasortymentu.WPolsce,aletakżewinnychkrajach
europejskich,działałymałemanufaktury,któreprodukowałyjednocześnie:tkaninyorazinnetowary
-gotoweobrusyanawetświecejarzące53.Podobniedziałałdrobnyhandel.Malisklepikarzewwie-
luówczesnychmiastacheuropejskich-zwanikupcamiłokciowymi-oferowalibardzozróżnicowa-
nytowar-odwyrobówspożywczych,pomateriały(wtymjedwabne),papier,książki,szpilki,świece
itytoń54.Możliwe,żemiędzyinnymitamsprzedawanotańszewyrobyjedwabnemałychmanufaktur.
RYS.1.SCHEMATRYNKUPRODUKCJIIHANDLUWYROBAMIJEDWABNYMIWXVIIIWIEKU
ZLECENIADLAWARSZTATÓW
WSPÓŁPRACUJĄCYCH
JEDWABNICZE
CENTRUM
Ministerstwa,ratuszemiejskieorazcechyrzemieślniczo-
kupieckiezarządzająceprodukcjąihandlem
Różnejwielkościmanufakturyimałewarsztaty
Innewarsztatywspółuczestniczącewwytwarzaniu
materiałów(tkalnie,przędzalnie,barwiarnie,warsztaty
pasamoniczneorazślusarnie,warsztatykowalskieczy
mechanicznegwarantująceserwistechniczny)
Przepisyprawaregulująceprodukcję
ihandel
Patronatwładcówiarystokracji
Składykupieckie,jarmarkioraz
warsztatykrawieckieimodniarskie
Ogólnyhandelkrajowyizagraniczny
Wprzykładowymujęciuschematycznymcentrumjedwabnictwaskładałosięzazwyczajzkil-
ku-kilkunasturóżnejwielkościmanufakturwytwarzającychodmiennetkaninyjedwabne.Jeślima-
nufakturynieposiadałydodatkowychoddziałów,towramachcentrummogłydziałaćtakżeosobne,
mniejszewarsztatyzajmującesięwytwarzanieminnychelementówzwiązanychztkactwem(np.me-
talowychczyfantazyjnychprzędz)czybarwiarnie.Warsztatyślusarzy,kowaliwykonywałyzlecenia
wramachobsługitechnicznejwarsztatówtkackichorazinnychurządzeńręcznychinarzędziwyko-
rzystywanychwmanufakturze.Nadcałościąprodukcjiczuwalizarządcyorazcechyrzemieślnicze,
wtymszczególniekupcy,którzywramachwspółpracypotraflinietylkoczuwaćnarynkiemzbytu,ale
takżewpewnymstopniukontrolowaćzakresprodukcjiwmanufakturachpodługaktualnychpotrzeb.
Wraziekoniecznościcentrummogłokorzystaćzusługinnych,częstomałych-rodzinnych
52
...MateryejedwabnegładkiewKwiatyiróżneDessenia,Pasy,Adamaszkowe,iAtłasowewKwiaty,wPasy,
gładkie...Źródło:DziennikHandlowy,listopad-grudzień1786,nr11-12,s.542.
53
DziennikHandlowy,listopad-grudzień1786,nr11-12,s.542.
54
BraudelFernand,Grywymiany.Kulturamaterialna,gospodarkaikapitalizmXV–XVIIIwiek,tom2,Państwowy
InstytutWydawniczy,Warszawa2019,s.51.
