Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
otrzymalistosownąinformację.Całkowicie
niewiarygodniebrzmiąwięcsformułowaniahistoryków
wrodzaju„wieśpolskapilniestrzegłaludnośćżydowską
przeddekonspiracją”14,afakt,iżPolacydonosili
naswoichsąsiadów,choćwiedzieli,żeściągająnanich
wtensposóbśmierć,wydajesięznaczącyigodnyuwagi
–tymczasemjestzupełniepomijanyzarówno
wdotychczasowejnarracjiowsiwczasieokupacji,jak
iwpolskimdyskursieopomaganiuŻydom.Jest
bezsprzecznieprawdą,żezapomocniesionąŻydom
oddałoswojeżyciewielubohaterskichPolaków,trzeba
jednakzdawaćsobiesprawęztego,żeniemusiałoich
tyluzginąć15.StalisięoniofiaraminietylkoNiemców,
którzyichzamordowali,alepośrednio–ofiaramiswoich
znajomychczysąsiadów,którzynanichdonieśli.Dopiero
uświadomieniesobietegotworzywłaściwykontekst
umożliwiającyopisaniepostawspołecznychnawsi
irozumienie,jakwielkąodwagąwykazywalisięci,którzy
decydowalisiępomagaćŻydom16.
Wnajnowszychopracowaniach–szczególnie
wpiśmiennictwienienależącymdohistoriografiiruchu
ludowego–pojawiająsiępewnenowewątki
wodniesieniudohistoriiwsipodokupacją.Nadal
–oczywiściezasadnie–piszesięopacyfikacjach
iprześladowaniach,kontyngentachirepresjach,alepisze
siętakżeotragicznymlosiewsipodokupacjąsowiecką,
gdzie„jużwpierwszychmiesiącachokupacjirepresjom
iszykanomwładzorazugrupowańnacjonalistycznych[…]
podlegałyrodzinypolskichosadnikówwojskowych
icywilnychzokresumiędzywojennego”17.Sytuacja
