Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Terminjęzykifńskie(ang.Finniclanguage)jesthiperonimicznywstosunkudo
językówczterechwyodrębnianychpodgałęzi:
1)bałtyckofińskiej(zachodniofińskiej)(fiń.itämerensuomalaisetkielet),
2)(fińsko-)saamskiej(lapońskiej,łoparskiej,saami)(fiń.suomalais-saamelaiset
kielet)10,
3)wołżańskiej(wołżańsko-fińskiej)(fiń.suomalais-volgalaisetkielet),
4)permskiej(permsko-fińskiej)(fiń.suomalais-permiläisetkielet).
Wymienionegrupyjęzykowecechujeokreślony,proporcjonalnystopieńodda-
leniagenetycznego.
Grupęjęzykówwołżańskich(fiń.volgalaisetkielet)współcześniekonstytuują
języki:
1)mordwińskie(mordowskie)(fiń.mordvalaisetkielet,mordvalaiskielet)11,
obejmujące:
a)erzjański(erzja)(fiń.ersä):
a.dialektcentralny,
b.dialektzachodni(nadinsarski),
c.dialektpółnocno-zachodni(nadałatyrski),
d.dialektpołudniowo-wschodni(nadsurski),
e.izolowanydialektmokszyński,
b)mokszański(moksza)(fiń.mokša):
a.dialektcentralny(krasnołobsko-temnikowski),
b.dialektzachodni,
c.dialektpołudniowo-wschodni,
d.dialektprzejściowy,
e.gwarymieszane;
2)maryjskie(mari,czeremiskie)(fiń.mari,tšeremissi),skupiająceetnolekty:
a)zachodniomaryjski(górnomaryjski,maryjskigórski)(fiń.länsimari,
vuorimari),
b)wschodniomaryjski(łęgowomaryjski,maryjskiłęgowy)(fiń.itämari,niitty-
mari,varsinainenitämari).
Grupęjęzykówpermskich(fiń.permiläisetkielet)tworzą:
1)makrojęzykkomi(komiacki,zyriański)(fiń.komi,syrjääni),obejmujący:
a)językkomi-permiacki(komi-permski)ldialektpołudniowyjęzykaogólno-
komiackiego)(fiń.komipermjakki,Perminkomi,permjakki),
10
Istniejehipotezamówiąca,żeSaamowienawarstwilisięnadanąludnośćrdzennąiprzejęlijęzyk
starofiński.
11
Jednymzpierwszych,którydoniósłświatuoMordwinachiSamojedach,byłBenedyktPolak
(BenedictusPolonus,ok.1200-ok.1280),franciszkańskiposełpapieżaInnocentegoIV
,którywraz
zJanemzPiandelCarpini(GiovannidaPiandelCarpine,1182-1252)odbyłwokresieodkwietnia
1245dolistopada1247rokupierwsząeuropejskąmisjędyplomatycznądowielkiegochanamongol-
skiegoGujuka(Güjük,Guyuk,Kuyuk,1206-1248)wpobliżeKarakorum(zob.Plassmann1911).
-16-
