Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
a.północnoliwskim(współczesnyliwski),
orazstarszym
b.południowoliwskim(fiń.itäliivi),
c)estońskim(fiń.viro):
a.tallińskim(estońskipółnocny,daw.języktallińskildialektyestońskie
północne)(fiń.pohjoisviro,Tallinankieli/pohjoiseestiläisetmurteet),
b.tartuskim(południowoestoński,daw.języktartuski)ldialektyestońskie
południowe)(fiń.eteläviro,Tartonkieli/eteläeestiläisetmurteet),
d)võroskim(võro)(fiń.võrunkieli,võro,võru),
e)setuskim(setu,seto,võrosko-setuski)(fiń.setukaistenkieli,setu,seto,võro-
setonkieli),
f)dialektamienklawestońskich(FederacjiRosyjskiejiŁotwy)(fiń.kielisaarek-
keetVenäjälläjaLatviassa);
3)zwymarłymijęzykamiplemiennymiCzudzi(Czudów,fiń.tšuudi,ros.Чудь)
orazmeria(meriańskim)(fiń.merja).
Najbardziejbliźniaczewstosunkudofińskiego,awłaściwiedojegopołudnio-
wychdialektów,sągwarydialektuwłaściwegokarelskiego(zob.Лыткин1966:
78),azwłaszczagwarabiałomorska(dialektpółnocnokarelski)(fiń.vienankar-
jala,viena)(Lehikoinen1995:23).Zgenetycznieodległychsystemówjęzykowych
najbliższefińskiemusąjęzykimordwińskie(mordowskie),tj.erzjaimoksza,bę-
dącekontynuacjąprotougrofińskiego(fiń.suomalais-ugrilainenvälikantakieli),
rozpowszechnionegowItysiącleciup.n.e.wśródplemionugrofińskich,zamiesz-
kującychpółnocno-wschodnieobszaryEuropy.
Należydodać,iżdogrupyetnolektówbałtyckofińskichzaliczałsięwprzeszłości
językprafiński(fiń.kantasuomi),posiadającydwieformy:wcześniejszą(fiń.var-
haiskantasumi)ipóźniejszą(fiń.myöhäiskantasuomi);rozpadpierwszejpraformy
fińskiejdatowanyjestnaokres1000-500p.n.e.Późniejszyprafińskiprawdopo-
dobnieskładałsięzdialektów:prafińskiegopołudniowego(fiń.eteläkantasuomi),
prafińskiegopółnocnego(fiń.pohjoiskantasuomi)iprafińskiegowschodniego(fiń.
itäkantasuomi)(zob.Anhava1998b).
Zkoleijęzykwęgierski(madziarski)(fiń.unkari,madjaari,węg.magyar
nyelv)-zawierającyetnolekty:seklerski(szeklerski)(fiń.Itä-Transylvanianmur-
teet,Székely-murteet)icsángó(dialektljęzykCzangów)(otymKozakiewicz2012)
kasjauns.lvllvlzinasl119951llibiesu-valoda-vairs-nav-dziva-muziba-aizsaukta-pedeja-libiete-
grizelda-kristina>(dostęp:16.01.2014).Należyjednakpodkreślić,iżjęzykliwski-wbrewtemu,co
siępodajewogólnodostępnychpublikatorach-nieodszedłwrazzeswojąostatniąautochtonką.
Wprawdzieniejestnarzędziemożywionejkomunikacji,jednakwprowadzasięgodoszkół(szkol-
nictwołotewskie)iwykładawróżnycheuropejskichośrodkachakademickich(m.in.wRydze,Hel-
sinkach,Turku,Tartu,Budapeszcie).Istniejeteżponaddwustuosobowagrupardzennejludności
liwońskiej,którajestwstanieporozumiećsiępoliwsku(zob.Ernśtreits2011a,b).
-19-
