Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Razjeszczewsprawienazwyszafir…
PI,318),awszafirowychoczachodzwierciedlasiębogobojność(Maz
PIII,37)lubłzaprzeczysta(WacPI,268).Wskazaneprzykładypokazują,
żeSłowackioperujejednymmotywemnaróżnesposoby.Poetaprezen-
tujetensamobrazwdwubiegunowych,rozbieżnych,wręczwykluczają-
cychsięodsłonach.ToteżautorKordianawtypowydlaromantyzmu
sposóbtworzywieloznacznelingwistycznekreacjezwykorzystaniem
nazwszafiru,odnoszącesiędookreślonej,omówionejtu,symboliki.Sza-
firoweniebołączysięzpolemsemantycznymŚWIATŁO,cobezwątpie-
niabudowaćpowinnopozytywnekonotacje.Jednaknocszafirowa
wutworachpoetyckichwieszcza,mimożetworzyniebanalnyobraz
świetlny-towarzysząjejgwiazdy,błyski,światłaciałniebieskich,toko-
notujeśmierć,przemijanieorazrozterkigłównegobohatera.Wzwiązku
zpowyższymuSłowackiegoobserwujemydysharmonię,motywywy-
kluczająsięniejednokrotnie.Przymorzuobrazowaniezwiązanejest
zzadumą,ogromemniedoogarnięciawzrokiemludzkim.Poetakorzy-
stazarównoztradycjiliterackiej,coukazująomówioneprzykłady,np.:
niebaszafir(KorPII,318),niebiosszafir(KorPII,318),aleteżodbiega
wswojejimaginacjiodutrwalonychschematów,nacowskazująpołą-
czenia:szafiroweoczyzalanełzami(AnhPI,253),myśliszafir(SenSS
PIV,278).Wieszczmodyfikujem.in.konwencjonalnepołączenieperły-
łzy-oczy,ponieważwprzykładachbliskichtejkonstrukcjiumiejscawia
zamiastpereł-szafir.Obecnośćnazwdrogichkamienizawszewzmac-
niaefektyartystyczne,aopisywanyobrazstajesięjeszczebardziejpo-
etycki,mimożedotyczynaprzykładmyślisamobójczych.Dodatkowo
wyzyskanetropystylistycznepotęgująomówionecechy.Poetastosuje
jezarównorozbudowane-morzetoszafirowyszlak(WSzwPI,209),go-
ściniecpłynnegoszafiru(ListPI,40),jakizredukowanedojednejjed-
nostkileksykalnej-niebotoszafir,peryfrazy.
Reasumując,najęzykowyobrazszafiruobecnywwybranych
utworachSłowackiegoskładająsięprzedewszystkimkonceptualizacje
tekstowe,któresąrozwinięciemutrwalonychwjęzykuogólnymcech,
jednakodbywasiętowsposóbnieoczywisty-poprzezzastosowanie
peryfraz(omówień)czyteżpołączeńprzenośnych.Częstoteżpoeta
zrywazutrwalonymiwświadomościużytkownikówjęzykaobrazami-
szafiroweniebo,morze,oczyuzyskująnowąodsłonę.Cowięcej,omó-
25
