Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Rozdział1
zainteresowaniepolskąkulturąizrozumieniedlapolskichinteresównarodowych’.
Takadefinicjarozszerzawięczastosowanietegoterminurównieżnaosobypocho-
dzeniapolskiegourodzonepozaPolską,którewwiększymlubmniejszymstopniu
posługująsięjęzykiempolskim,alesązwiązanezpolskimitradycjamiikulturą.
TakiedwaznaczeniaterminuPolonia-wąskie,ekskluzywne,obejmujące
jedyniePolakówzagranicąorazszerokie,inkluzywne,ogarniającerównież
potomkówPolakówzzagranicyinaprzykładAmerykanówczęściowopocho-
dzeniapolskiegoitd.-przedstawiłtakżeA.K.Paluch[Paluch1976:50-59].Dziś
przyjmujesięzaH.Kubiakiemtoszerszeznaczenie,któredoPoloniizalicza
nwszystkich,którzybezwzględunakrajurodzeniaiznajomośćjęzykazachowali
tradycjępolskiegopochodzenia,przejawiajązainteresowaniedlapolskiejkultury
izrozumieniedlapolskichinteresównarodowych”[Paluch1976:56]orazmają
poczuciepolskiegopochodzeniaetnicznegoiwięzietnicznej[Kubiak1978:125].
S.Dubiszuściślatypyrelacjiwyróżnionychzewzględówpolitycznych
iprawnychpomiędzypoczuciempochodzeniaetnicznego,świadomościąnaro-
dowąorazpolskąlojalnościąpaństwową.Wyróżniacztery:
1)zachowaniepolskiegopoczuciaetnicznego,polskiejświadomościnarodowej
ipolskiejlojalnościpaństwowej,
2)zachowaniepoczuciapochodzeniaetnicznego,polskiejświadomościnarodo-
wejiprzyjęcielojalnościpaństwowejkrajuosiedlenia,
3)zachowaniepoczuciapochodzeniaetnicznegoiprzyjęcieświadomościnaro-
dowejorazlojalnościpaństwowejkrajuosiedlenia,
4)utratapoczuciapochodzeniaetnicznego.
Relacja1.określaPolakówżyjącychzagranicąkrajuetnicznego,relacje2.i3.
dotycząprzedstawicielizbiorowościpolonijnych,natomiastrelacja4.odnosisię
doobywateliobcegopaństwa,którzynieodczuwajążadnychzwiązkówzkrajem
ikulturąnarodowąprzodków[Decykiin.1989:4-5,Dubisz1997:28].Ostatnia
grupazatemniemieścisięwogólewpojęciuPolonii.
ZbiorowościpolonocentrycznejwNorwegiidotycząpierwszetrzyrelacje.
NależądoniejPolacyzagranicą(1.),którzypodjęlitampracę,aleniewiadomo
jeszcze,jakpotocząsięichlosy,czywrócądoPolski,czyosiądązagranicąna
stałe,orazPoloniasensustricto(2.i3.),złożonagłówniezosóbprzybyłychdo
tegokrajui-wmniejszymstopniu-urodzonychwnim,mającychconajmniej
jednegorodzicaPolaka,dbającaozachowaniejęzykapolskiego,polskichtradycji
ipoczuciaetnicznegowśródnajmłodszych.
Obecnewconajmniej80krajachświatazbiorowościpolonocentryczne
powstawaływróżnychokolicznościachhistorycznych.Grupa,którąokreślasię
