Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
BernadettaKuczera-Chachulska
nKształtyrealne”wkomentowanychlirykachmistycznychSłowa-
ckiegoewokowanebyłyprzedewszystkimprzezstylmetonimiczny,
ujawniałysiędziękioperacjijęzykowej,któraaktywizowaładobitniejoś
kombinacjiibudowaniakontekstu.nKształtypoetyckie”krystalizowały
sięznówwsposóbszczególnywówczas,gdyzaczynałdominowaćstyl
metaforyczny,owatakważnawokresiemistycznymnzdolnośćdoselekcji
isubstytucji”werbalizującanowy,genezyjskiporządekświata.
UstaleniazeszkicuKształtypoetyckieirazemrealne,łączniezdo-
tychczasową,najważniejsząliteraturąprzedmiotu,znajdąswojemiejsce
wświetnymhaśleprzygotowanymprzeztegobadaczadoZarysuency-
klopedycznego.PrzywołujęfragmentdotyczącyautoraFantazego:
LirykęmistycznąSłowackiegopoprzedziłatwórczośćlirycznaocha-
rakterzewpełniromantycznym,zdemiurgicznączęstopostawąpodmio-
tu,kreującego,napodobieństwoBoga,światnatury(Rzym,Rozłączenie,
Hymnozachodziesłońca)bądźtworzącaromantycznemityosobowe(Na
sprowadzenieprochówNapoleona,PogrzebkapitanaMeyznera).Liryka
mistyczna,poprzedzonaprogramowymtowianistycznymwierszemTak
mi,Boże,dopomóż,jeszczebardziejnliryczna”,wprowadziłanduchową”
koncepcjępodmiotu,włączonegowgenezyjskisystemprzeobrażeń,któ-
rynadajemuwymiarkosmiczny;zawartawtymsystemietezaomożli-
wościszybszegopostępuduchadziękiwchodzeniuwrolęduchównnie-
zaleniwionych”(dziecka,wieszcza,męczennikanar.)wyjaśniawymowę
takichwierszy,jakDopastereczkisiedzącejnadruidówkamieniach,Bo
tojestwieszczanajjaśniejszachwała,Testamentmójiin.LirykaSłowa-
ckiego,inaczejniżreligijnaihistoriozoficznalirykaKrasińskiego,nie
przeobraziłasięwteoretycznetraktaty,gdyżcałyczaskształtowałoją
pragnienie,byzachowaćnkształtypoetyckieirazemrealne”,oscylując
międzywizyjnościąakonkretnością13.
Wencyklopedycznejsyntezienieznalazłosięwłaściwiemiejscena
uwzględnienietego,doczegoMaciejewskidoszedł,naprzykład,wszkicu
NaturypoznaniewlirykachSłowackiego,szkicufinezyjnymiodkryw-
czym,zwłaszczajeślichodziosposóbobrazowaniainowatorstwa
13
M.Maciejewski,hasłoLirykaromantyczna,w:Literaturapolska.Przewodnikencyklo-
pedyczny,t.1,Warszawa1984,s.576.
