Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
świata,wtowarzystwieksiężyiichduchowegowsparcia,zabrali
sięniezwłoczniedopracy.
WKalwariiZebrzydowskiejodpowiednichpomiarówdo-
konałksiądzFeliksŻebrowski,konsultującprzytymswoje
działaniazChryzostomemaCapranica,komisarzemZiemi
Świętej,któryszczęśliwiewtymczasieunasprzebywał.Jaksię
przypuszcza,stałosiętook.roku1604,oczymwięcejwroz-
dzialenastępnym.Wkażdymraziewyniktychpraczzakresu
świętejgeodezjizostałprzyjętyprzezwspółczesnychnietylko
zpełnymzrozumieniem,aleuznanogozaspektakularnysukces.
Toteżpierwsza,jeszczesiedemnastowieczna(1632)monografia
KalwariiZebrzydowskiejpióraksiędzaMikołajaSkarbimierzajuż
wswoimtytuleztriumfemobwieszcza:Kalwarya.Albokrotka
historiaofundacyey[...]takżeodrogachbolesnychChrystusa
Pana,wymierzonychnakształtmieyscświętychHierozolimskich
nagruncieZebrzydowskim[...].Podobniebyłoiwprzypad-
kuKalwariiWejherowskiej.PapieżAleksanderVII,wydając
w1661r.brevenadająceodpowiednieodpustyzaprzebycie„dró-
żek”kalwaryjskich,nieomieszkałwswoimpiśmiezaznaczyć,
żeje„JakubWejhernawzórjerozolimskichodmierzył”
18
.Nacisk
kładzionynaproceduręodmierzania(zgodnyzresztązoficjalnym
stanowiskiemówczesnegoKościoła),procedurę,mającątubyć
gwarancją-jaknależysądzić-prawidłowościijednocześnie
skutecznościtransformacjijednejprzestrzeniwdrugą,tejzwykłej
wtęświętą,możedziśbudzićpewnezdumienie.Skądinądwia-
domo,żewłaśniewzakresie„świętychmiar”,itopocząwszyod
pierwszychzałożeńbarokowych,panujeunaslekkinieporządek.
Badaczeprzedmiotuniecożartobliwieposługująsięwtymprzy-
padkustwierdzeniem,żeoweAdrychomiuszowe„krokiróżnie
byływpraktycestawiane”,aleitoniewyczerpujezagadnienia,
gdyżodstępstwasączasaminaznaczniewiększąskalę.Podam
tylkojedenprzykład,zatoewidentny.WKalwariiPakoskiej
iKalwariiWejherowskiej,któreodsamegopoczątkuzakładane
byływedługmapyAdrychomiusza(wprzypadkutejpierwszej
18Cyt.za:J.Więckowiak,Kalwariebarokowe…,op.cit.,s.210.
25
