Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sobiesprawę,żeistnienierzeczyjestichesencją(ichprzejawem,ichznacze-
niem),tocowtakimraziejesttudozrozumienia?Wnaszychposzukiwaniach
fiznaczenia”próbowaliśmypraktyczniekażdejzmożliwychodpowiedziop-
rócznajprostszejinajbardziejoczywistej:żeznaczeniemrzeczysąonesame.
Wszystkojest,gdyżniemożnazanegowaćjegoistnienia.Jednakracjabytu
danejrzeczynieleżywżadnejinnejrzeczyaniwżadnejzasadzie,anipraw-
dziepozasamąrzeczą.Esencjąrzeczyjestnie-rzecz,albonic.Dlatego,kiedy
pytanoChao-chou:fiKimjestChao-chou?”,mówił:fiWschodniabrama,
zachodniabrama,południowabrama,północnabrama”.Chińskiestarożytne
miastamiałybramynawszystkieczterystronyświata:możnabyłowejść
iwyjśćkażdąznich.Jednaknieznaczyto,żeniemażadnegoChao-chou.
Kiedyinnymrazemzapytanogo:fiKimjestChao-chou?”,odpowiedział:
fiWieśniakiem”.Irzeczywiście,tymwłaśniejest:chińskimchłopem.Kiedy
zapytanoChao-chouoosobęfioczyszczoną”,odpowiedział:fiWmoimdomu
niemamiejscadlatakiegołotra”.Dlaczegoktośmiałbybyćficzystszy”niż
pierwotniejest?Akiedyzostałzapytanyofinajwiększegozewszystkichbud-
dów”,wskazałtylkonapoleipowiedział:fiTenczłowiekprowadzącyswe
woły,otoion”.
Chao-chouwzdrygasięprzedabstrakcyjnymipojęciami,takimijakfiDro-
ga”,fiPrawda”czyfiBudda”.Będącjeszczemłodymmnichem,zapytałswojego
mistrzaNan-ch'üanaofiDrogę”.Nan-ch'üanodpowiedział:fiWchwili,gdy
zacznieszdoczegokolwiekdążyć,jużsięztymrozminąłeś”.Wielelatpóźniej,
kiedypewienmłodymnichprzybyłzdalekadoChao-chou,pytającgoojego
finauczanie”,Chao-chouodpowiada:fiPrzedchwiląprzekroczyłeśbramę
klasztoru.Cóż,wtakimraziepozwól,żesplunęciwtwarz”.Coś,cowydaje
sięprawieniewyobrażalnymgrubiaństwemzestronymistrza,wrze-
czywistościjestbardzohojnymsposobemnauświadomieniemnichowi,że
niemażadnegonauczania.Mniejradykalnepodejściemogłobysprawić,że
mnichbłędnieuwierzyłby,żeodmowaudzielenianauczaniasamawsobie
jestjakimśrodzajemnauczania.Cowtakimraziemajązrobićwszyscyci
poszukującyoświecenia?Najlepsząodpowiedziąniechbędziejedenzdia-
logówChao-chou:
Pewienmnichzapytał:fiGdyzapragnęzostaćbuddą,tocowtedy?”.
Chao-choupowiedział:fiPostawiłeśprzedsobącałkiemtrudnezadanie,
czyżnietak?”.
Mnichpowiedział:fiGdyniemawysiłku,tocowtedy?”.
Chao-choupowiedział:fiWtedyjużjesteśbuddą”.
Bezwzględunaróżnekulturowewpływy,któreukształtowałyumysł
Chao-chou,dojegonauczanianiemożnainiepowinnosiępodchodzićjak
dofilozoficznego,lubnawetantyfilozoficznego,fisystemu”.Każdyztych458
epizodówzżyciaChao-chouzapisanychwtejksiążcejestbezpośrednim
przejawemjegosposobupostępowania.Jeśliniektóreznichwydająsiędziw-
ne,dziejesiętakdlatego,iżjegosposóbjesttakskrajnieprostyiabsolutnie
11
