Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wprowadzenie
formie,kampowychprzedmiotach,kampowymsmakulubprzeżyciu,kampo-
wymodbiorcyitwórcy?Odpowiedzinatepytaniabędęudzielaćczęściowo
wpierwszej,historyczno-estetycznejczęściksiążki,częściowo-wrozdziałach
poświęconychposzczególnymkategoriom.
Niemanicdziwnegownieostrościpojęćestetycznych,zmianachichrozu-
mienia,wypieraniujednychterminówprzezinne,dawnychznaczeńprzezobec-
ne.Istotnejestnatomiastto,wjakisposóbznaczeniasłównowych,tj.wchodzą-
cychdoobieguwdanymdyskursie,sytuująsięwobecjegopojęćkanonicznych.
Topozwalazrozumieć,czynadalmówimyotymsamym,czyjestsensporówny-
waćnowezestarym.Czyli-wnaszymprzypadku-czykamp,glamourivintage
sąistotniekategoriamiestetycznymi.Nazwywestetyce-jakodyscypliniekształ-
tującejsięwnowoczesnościiodznaczającejsięwysokimstopniemsamoświado-
mości-zawszebyływażne.Odsamegopoczątkufilozofowie,będącyświadomi
rolinowego-właśnieestetycznego-dyskursu17,nazywalinaszeupodobania
orazspieralisięoichprzedmiotoweipodmiotoweuwarunkowania.Nierzadko
przeczyliprzytymutrwalonymwtradycjipojęciom,jaknaprzykładEdmund
Burke,spektakularniedowodząc,żepięknojesttkliweiwcaleniepoleganapro-
porcjilubstosowności(przezcoBurkestajesiędlaNgaiprekursoremestetyki
cute)18.Jednakowożcelestetyki-choćdojegoosiągnięciazmierzanowieloma
krętymidrogami-dopewnego(tylko)czasupozostawałwyraźniewidoczny.
Dopókinaszeestetycznefascynacjedefiniowanojakopięknolubjegoodmiany
(nawetjeślimiałybynimibyćbrzydotalubvpięknonegatywne”
,nawetjeślipięk-
nospadałowhierarchiiwartości,ustępującmiejscawzniosłości),azaichnajbar-
dziejwyrafinowanąlubgłównądomenęuznawanosztukipiękne,byłojasne,że
chodzioobronęnajwyższychstandardówipiękna,isztuki19.Mieliśmywówczas
doczynienianiezwielkimizmianami,aledwiezvremapowaniem”ludzkiejak-
tywności20.Redefiniowaliśmypiękno,bynadążałozarozwojemsztuki,azdru-
giejstronyrewidowaliśmyznaczeniesztuki,objaśniającmiejsce,jakiezajmuje
17Samopojęcieestetyki,nadktórymnieprzerwaniesiędebatuje,oddajetenpod-
wyższonystannapięciawsprawieterminówestetycznych.
18EdmundBurke,Dociekaniaflozofczneopochodzeniunaszychideiwzniosłości
ipiękna,tłum.PiotrGral,PWN,Warszawa1968,s.75;por.SianneNgai,OurAesthetic
Categoriesś,s.54-57.
19Czegoskutkiopisujem.in.:WolfgangWelsch,Filozofaisztuka-wzajemnerela-
cje,w:tegoż,Estetykapozaestetyką.Onowąpostaćestetyki,tłum.KatarzynaGuczalska,
Universitas,Kraków2005,s.1-29.
20MarthaWoodmansee,TeAuthor,Art,andtheMarket:RereadingTeHistoryof
Aesthetics,ColumbiaUniversityPress,NewYork1994,s.13.Nawetjeślistawianokroki
milowe(jakwyodrębnieniesztukmechanicznych,sprawiającychprzyjemnośćwodbio-
rze,czywkrótcepotemsformułowaniepojęciasztukpięknych,którezaważyłonapo-
wstaniuestetyki),nieskutkowałyonezmianąwzestawiegłównychpojęć.
